Gece Körlüğü
Gece körlüğü veya toplumdaki yaygın kullanımıyla tavuk karası, gözün karanlık ortamlara uyum sağlayamaması ile kendini gösteren bir görme problemidir.Sağlıklı bir insan gözü loş ışığa geçişte hızlı bir şekilde uyum sağlar. Gece körlüğü, kişinin görme yetisini zayıf ışıkta ve karanlıkta yeterli düzeyde görememe yönünde etkilese de tam körlüğe neden olmamaktadır.
Bu problem tıp literatürüne, niktalopi olarak geçmiştir. Başlı başına bir hastalık sayılmaz çünkü farklı hastalıkların bir sonucudur. Bu hastalıklardan en çok görüleni ise retinitis pigmentosadır.Retinitis pigmentosa, gözün ışığı algılayan tabakası olan retinadaki görmeden sorumlu fotoreseptör hücreleri etkileyen bir göz hastalığıdır. Hastalık bu hücrelerin yapısını bozucu bir biçimde ilerleyici olarak seyretmektedir ve daha çok kalıtsal sebeplerle ortaya çıkmaktadır.Tavuk karası hastalığının ortaya çıkma yaşı ve ilerleyiş biçimi ile derecesi kişiden kişiye farklılıklar göstermektedir. Hastalık her iki gözde de görülür. Hastalığın kalıcı tedavisi mümkün olmamakla birlikte ilerleyiş seyrini yavaşlatıcı bir tedavi uygulamak mümkündür.Hastalığın tanısı, görme alanı testi, elektroretinografi ve göz dibi muayenesi ile koyulabilmektedir.
KONU BAŞLIKLARI
Gece Körlüğü (Tavuk Karası) Nedir?
Gece körlüğü, geceleri veya zayıf ışık koşullarında ortaya çıkan, görüş alanının ve görme keskinliğinin azalması problemidir. Gece körlüğü tıp literatürüne niktalopi olarak geçmiştir. Halk arasında tavuk karası olarak bilinen hastalık, birçok farklı sebepten dolayı ortaya çıkabilmektedir. Ancak özellikle retinitis pigmentosa ile karakterize olmuştur.
Retinitis pigmentosa hastalığında, gözün ışığa duyarlı yüzeyi retinadaki fotoreseptör hücrelerinde oluşan dejenerasyon söz konusudur. Hastalık ortaya çıktığı ilk andan itibaren gözün ışığa verdiği tepki değişir ve ışığın algılanması zorlaşmaktadır. Bunun sonucunda ilerleyici görme kaybıyla merkezi görmede daralma ve karanlıkta görme problemi ortaya çıkar.
Tavuk karası da denilen bu hastalıkta loş ışıkta veya karanlıkta tamamen görememe durumu söz konusu değildir. Hastalığın tipik özelliği çok ışıklı bir ortamdan daha az ışıklı bir ortama geçildiğinde geçici olarak görmenin ciddi bir biçimde azalmasıdır. Bu nedenden ötürü gece körlüğü bir körlük tipi sayılmamakla birlikte bir görme bozukluğu niteliğindedir.
Düşük ışık koşullarına geç uyum sağlama durumu söz konusudur. Hastalar yetersiz ışık koşullarında, araba kullanırken zorlanırlar veya kapalı bir mekanda bir yerlere çarpabilirler ve çeşitli engellere takılıp düşebilirler.
Hastalık doğuştan olabileceği gibi sonradan da ortaya çıkabilmektedir ve erkeklerde görülme sıklığı kadınlara göre daha fazladır. Hastalık ilerleyici olmakla birlikte kalıcı körlüğe neden olmamaktadır.
GÖZ DOKTORLARIMIZDAN RANDEVU ALMAK İÇİN TIKLAYIN
Gece Körlüğü Neden Olur?
Retinada ışık ve karalık ortamda görmeyi sağlayan çeşitli hücreler mevcuttur. Bu hücreler ışığın yetersiz olduğu ortamda gözün içindeki ışık seviyesini ayarlayarak görme işlevinin yerine gelmesini sağlarlar. Gece görüş azalması probleminin ortaya çıkmasındaki ana neden retinada fotoreseptör hücrelerinde meydana gelen bozulmalardır. Bu bozukluklar sonucunda ışığın algılanmasında çeşitli fonksiyon sorunları görülür.
Gece körlüğü hastalığına neden olan etmenlerden biri de retinitis pigmentosadır.
Retinitis pigmentosa tek bir hastalık olarak kabul görmez ve retinanın arkasındaki ışığa duyarlı hücrelerin fonksiyonlarını etkileyen bir hastalık grubu olarak kabul edilmektedir. Hastalığın görülmesindeki temel neden, ailesinde benzer bir sağlık sorunu nedeniyle ortaya çıkan genetik aktarımdır.
Gece körlüğünün ortaya çıkmasına sebep olan diğer nedenler:
- Miyop
- Katarakt
- Diyabet
- A vitamini eksikliği
- Glokom
- Keratokonus
- Retinitis Pigmentosa
- Usher Sendromu
- Bazı kornea cerrahileri ve ilaç tedavileri
Gece Körlüğü (Tavuk Karası) Belirtileri Nelerdir?
Gece körlüğü belirtileri genetik geçişli retinitis pigmentosa hastalığından kaynaklanıyorsa, genetik geçişli olduğu için hastalığın belirtileri ve zamanı hastadan hastaya göre değişebilmektedir.
Gece kölüğü (tavuk karası) çocukluktan itibaren gelişmeye başlamasına rağmen, ilk belirtilerinin ortaya çıkışı genellikle daha geç yaşlarda görülmektedir. Bu durumun temel sebebi hastalığın, retinanın dışından başlayarak merkeze doğru ilerlemesi ve retinadaki hücrelerin etkilenmesi sonucunda görme merkezinin, hastalığın yarattığı dejenerasyonana da uğrayarak son bulmasıyla gelişimini gösterir.
Tavuk karası, her iki gözü de etkilemekle beraber, hastalığın ilerleyiş hızını ve görme kaybının derecesinin en baştan tahmini zordur. Hastalık kalıcı körlüğe neden olmamakla birlikte merkezi görmede daralma ve ışığın az olduğu ortamlarda görüşte gitgide azalma durumu söz konusudur.
Gece körlüğünün belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Işığın az olduğu ortamlarda yeterli görüşün sağlanamaması ve görme alanında daralma,
- Işığın çok olduğu bir ortamdan loş bir ortama girişte görmede adaptasyon sorunu yaşama,
- Işığa karşı hassasiyet ve yoğun ışığa maruz kaldıktan sonra bulanık görme,
Bu belirtiler dışında hastalığın farklı göz problemlerinden kaynaklı nedenleri de olabilmektedir. Eğer tavuk karası retinitis pigmentosadan kaynaklanıyorsa merkezi görme kaybı ve tünel görüş gibi görme problemleri de yaşayabilirler. Bu hastalar yürürken etraftaki nesnelere çarpabilirler veya merkezi görüşte yaşanan problemlerden dolayı detaylı yakın görüş isteyen işleri tek başlarına gerçekleştiremeyebilirler. Ayrıca tavuk karası hastalığı, bazı hastalarda farklı renkleri görmede sorunlara neden olabilmektedir.
Gece Körlüğü Teşhisi Nasıl Koyulur?
Gece körlüğünü teşhis etmek için gözlerin aydınlıktan karanlığa geçişini ölçmek amacıyla alan testi gerçekleştirilmektedir. Bu testle birlikte hastanın retinasındaki pigment hücrelerinin kontrolü gerçekleştirilir. Son olarak hastanın loş ışıktaki görüş kalitesi değerlendirilmektedir.
Problemin altında yatan başka bir göz hastalığının olup olmadığının anlaşılması için elektroretinografi ve göz dibi muayenesi de gerçekleştirilebilmektedir.
Göz sağlığını ilgilendiren birçok hastalık gibi erken teşhis tedavi için önemlidir. Aile sağlık geçmişinde gece körlüğü hastalığı bulunan kişilerin erken teşhis için düzenli olarak göz muayenesi yaptırmalarında fayda vardır.
Gece Körlüğü Tedavisi Nasıl Yapılır?
Gece körlüğünün ortaya çıkmasında birden fazla hastalık rol oynayabileceğinden, hasta için kesin bir tedavi yönteminin planlanabilmesi için görme probleminin altında yatan hastalığın kesin teşhisi gerekmektedir. Bu bağlamda gece ve loş ışıkta ciddi görüş kaybı şikayeti yaşayan kişinin bir göz doktoru tarafından detaylı bir şekilde muayene edilmesi şarttır.
Tavuk karası probleminin nedeni, katarakt veya keratokonus gibi bir nedenden kaynaklı ise hasta için ameliyat seçeneği değerlendirilebilir. Katarakt ameliyatında akıllı lens operasyonuyla göz içi lens değişimi yapılarak hastanın tüm mesafelerde net görüşünün sağlanması ile birlikte gece görüşünde de iyileşme sağlanabilir.
Keratokonus hastalığının tedavisinde ise sert gaz kontakt lens veya hasta uygun koşulları taşıyorsa hibrit tedavi ile göz kırma probleminin yanı sıra gece görüşünde de iyileşme sağlanabilmektedir.
Tavuk karasının altında yatan neden diyabet hastalığı ise tedavi için kan şekerinin kontrol altına alınması hedeflenir. Eğer hastalığın nedeni A vitamini eksikliğinden kaynaklanıyorsa farklı branşlarla birlikte koordineli bir tedavi süreci izlenebilmektedir.
Son olarak ileri derece miyop rahatsızlığından kaynaklı bir tavuk karası tespit edilirse, göz kırma probleminin tedavisine yönelik girişimlerde bulunulabilir.
Hastalığın en sık rastlanan nedeni ise retinitis pigmentosadır. Retinitis pigmentosanın neden olduğu gece körlüğünün kalıcı bir tedavisi yoktur. Tedavide kullanılan çeşitli destekleyici ilaç ve takviyelerle hastalığın seyrinin yavaşlatılması ve hastanın yaşam kalitesinin arttırılması amaçlanmaktadır.