Mavi Işık Filtreli Gözlük Nedir? Neden Kullanılır?

Mavi ışık gözlüğü, elektronik cihazların yaydığı ve gözler için potansiyel tehlike taşıyan mavi ışığı filtreler. Mavi ışık insan gözünün görebildiği bir ışın türüdür. Mavi ışığın dalga boyu kısa ve enerjisi yüksek olduğundan göze fazla nüfuz eder. Bu nedenle neredeyse tüm mavi ışınlar korneadan ilerleyerek retinaya ulaşır. Doğal olarak güneşten, yapay aydınlatma ve dijital cihazlar olan telefon, tablet, bilgisayar, televizyon, birer mavi ışık kaynağıdır. Mavi ışığa fazla maruz kalmak gözdeki ışığa duyarlı hücreleri etkiler. Uzmanlar fazla maruz kalınan mavi ışığı göz hasarı ile ilişkilendirir.

Mavi ışık gözlüğü, göze ulaşan mavi ışık demetini belirli miktarda azaltan özel bir kaplamaya sahiptir. Özellikle sirkadiyen ritmin düzenlenmesinde etkili olabileceği gösterilir. Mavi ışık korumalı gözlükler, göze direkt giren mavi ışığı filtrelese bile kesin olarak göz sağlığını korur ve iyileştirir denilemez.

Mavi Işık Korumalı Gözlük Nedir?

Mavi ışık korumalı gözlük, doğal ve yapay ışık kaynaklarından yayılan mavi ışığı bir miktar engellemek veya filtrelemek amacıyla özel cam kullanılan tıbbi cihazdır. Göz problemlerine kesin çözüm olarak gösterilmese de verilere göre mavi ışık ve göz yorgunluğu etkilerine karşı kullanılır. Mavi ışık gözlüğü, göz sağlığı, uyku ve bilişsel yeteneklerle ilgili olduğundan potansiyel sorunların tedavisinde tercih edilebilir.

Gözlüklerinizde mavi ışık filtreleyen mercek olup olmadığını kontrol etmek istiyorsanız, ambulans üzerindeki ışıklar gibi yanıp sönen mavi ışık kaynaklarına bakın. Mavi ışığın yanıp söndüğünü göremiyorsanız, gözlükte mavi ışık merceği etkili demektir. Bunun yanı sıra mavi ışık filtreleyen lenslerin renkleri farklılık gösterebilir. En iyi derecede mavi ışık filtreleyen camlar, sarı veya turuncu tonlarındadır. Mercek rengi kırmızıya yakınsa neredeyse tüm mavi ışık spektrumunu engelleyebilir ancak görüşünüzdeki tonlamalar da değişebilir. Şeffaf camlı bilgisayar gözlüğü de, mavi ışığın etkilerini önlemek için yeterli olabilir. Bu gözlükler, mavi ışığın yaklaşık %20`sini engeller. Bu oran üreticiye göre değişebilir. Mavi tonlu gözlükler, genellikle görüşü de mavi yapar, bu sebeple mavi ışıklar farkedilmez.

Mavi ışık korumalı gözlük, mavi ışığın genellikle %10-15 kadarını engeller. Bu koruma %40`a kadar çıkar. Az miktardaki filtre bile, uzun süreli mavi ışık etkisini değiştirir. Filtreli gözlüklerin herkes için uygun olduğu söylenemez ancak olası göz problemlerine uygun bir seçenek olarak öngörülmektedir.

Mavi Işık Gözlüğü Neden Kullanılır?

Mavi ışığın, sirkadiyen ritmi bozduğu ve uyku problemlerini doğurduğu bilinir. Bu nedenle bilgisayar, telefon ekranlarına uzun süre maruz kalıyorsanız ve uyku problemleri çekiyorsanız mavi ışık filtreli gözlük iyi bir seçenek olabilir.

Pandemi gibi olayların ardından evde ve ekranlar karşısında geçirilen vakit arttığından mavi ışığa maruziyet ve dijital göz yorgunluğunun artması olağandır. Mavi ışık, dijital göz yorgunluğunun oluşmasında bir faktördür. Dijital aletleri kullananların yaklaşık %90`ında dijital göz yorgunluğuna rastlanır. Sıklıkla dijital göz yorgunluğunda şu semptomlar görülür:

• Bulanık görme
• Gözde kuruluk ve kızarıklık
• Odaklanma zorluğu
• Baş ağrısı
• Gözde kaşınma ve gerginlik
• Artan ışık hassasiyeti

Mavi ışık her zaman tek başına problem yaratır demek yanlıştır çünkü dijital cihazların aşırı kullanımı da problemleri beraberinde getirir.

Mavi Işık Gözlüğü Ne İşe Yarar?

Mavi ışık gözlüğü, özel yapım camlar sayesinde gözün fazla absorbe ettiği ışığı filtreler. Mavi ışık filtreli gözlük üzerine çok fazla araştırma yapılmamış olsa da, bazı çalışmalara göre görsel performansı değiştirerek göz yorgunluğunu hafifletme etkisi gösterebilir. Mavi ışığı filtreleyen lensler sayesinde göz, düşük enerjili ışığa daha kolay odaklanır ve daha az zorlanma yaşar. Mavi ışık filtreleme, görüntü kontrastını optimize eder. Dolayısıyla gözler, ekranlarda ve sosyal ortamda açık ve koyu tonları daha iyi ayırt edebilir.

Mavi ışık, uykudan sorumlu melatonin hormonu salınımını olumsuz etkiler. Bu sebeple uyanıklık halini arttırır. Ancak akşam veya gece saatlerinde uzun süre mavi ışık etki ettiğinde vücut ritmini değiştirir. Vücudun gündüz-gece algısını etkiler. Bununla birlikte uyku döngüsü bozulur. Özellikle akşam veya gece dijital cihazları kullanırken mavi ışık korumalı gözlük melatonin üretimini düzensizlikten kurtarmaya yardımcı olabilir. Uyku döngüsü bozulmaya uğramaz.

Mavi Işık Filtreli Gözlük Nasıl İşlev Görür?

Mavi ışık filtreli gözlük, göze direkt ulaşan mavi ışığı engelleyebilen özel lensler kullanılarak üretilir. Genellikle bu mavi ışık lensleri, mavi ışığı dengelemek amacıyla hafif sarı tonlardadır. Ancak bu durum fark edilmez. Mavi ışık filtreleyen lenslerin amacı mavi ışığı filtrelemek ve gözdeki hasarı minimuma indirmektir. Mavi ışık gözlüğü, sadece göz sağlığı ve odaklanmayı değil aynı zamanda göz yorgunluğunu da azaltmaya yardımcı olur.

Mavi ışık, diğer ışık türlerine göre göz sağlığını daha fazla etkileme potansiyeline sahiptir. Ancak bu potansiyel etki kısa süreli kullanımlarda değil uzun süreli kullanımlarda ortaya çıkar. Gözün ön kısmındaki yapılar, göze ulaşan her ışığı emmez. UV ışığını emerek gözün iç ve arka tarafına tamamen ulaşmasını önler. Bunun aksine mavi ışık, kolayca gözün arka tarafına ulaşır. Bu sebeple mavi ışık filtreli gözlükle ışığın tamamen göz tarafından emilmesi engellenir. Kümülatif olarak mavi ışığın zararlı etkisini önlemek amaçlanır. Uyku problemleri çekiyorsanız ve ekranlardan uzak yaşayamıyorsanız, mavi ışık koruyucu gözlükler tercih edebilirsiniz.

Mavi Işık Gözlüğü Günlük Hayatta Kullanılır Mı?

Birçok kaynağı bulunan mavi ışık, günlük hayatta çeşitli yollarla size ulaşır.

• Güneş ışığında vakit geçiriyorsanız ve güneş gözlüğü kullanmıyorsanız,
• Çeşitli sebeplerle dijital cihazları uzun süreli kullanıyorsanız,
• Ev veya iş ortamında, gözle direkt etkide bulunan yapay ışık kaynağına (floresan, LED ışık kaynakları) uzun süre maruz kalıyorsanız mavi ışık gözlüğü takmanız önerilir.

Koruyucu gözlüklerin filtreleme özelliği olsa da özellikle ampul gibi yapay ışıklandırmaya uzun süre bakmak göz sağlığınız için olumsuzdur. Ek olarak televizyon, bilgisayar ve telefon ekranlarında rahatlıkla kullanabilirken, sinemada gözlüksüz izlemek sizin için daha rahat olabilir. Koruyucu gözlüğün yanında göz sağlığınız için uygulamanız gereken en önemli kriter gözleri ekranlardan uzak bir konumda tutmaktır.

Mavi Işık Gözü Yorar Mı?

Mavi ışık, görünür ışık demetinden biridir. Doğal olarak güneş ve yapay olan tüm ışık kaynakları bir miktar mavi ışık yayar. Mavi ışık tek başına zararlı gibi görünse de mavi ışığın etkileri aslında ekranlara uzun süre bakmaktan kaynaklanır. Mavi ışık ve göz yorgunluğu her zaman birbirine bağlı olmayabilir. Belirli ışık kaynaklarına uzun süre baktığınızda gözlerde kuruluk ve ya batma oluşması her zaman mavi ışığa bağlanamaz. Göz yorgunluğu gözyaşı kanallarını ve gözün kayganlığını etkileyerek gözlerinizi yorar. Tek başına mavi ışığın gözlerde hasara neden olduğu hakkında yeterli çalışma yoktur. Çoğunlukla sorunlar, mavi ışığın kendisinden değil, telefon, tablet, televizyon gibi cihazların aşırı kullanımından kaynaklanır. Göz yorgunluğu, tamamen mavi ışık etkisiyle oluşmaz, nedeni genellikle dijital göz yorgunluğudur. Sonuç olarak sadece mavi ışığa bağlı bir bozukluk nadiren meydana gelir.

Mavi ışık, her zaman zararlı bir ışıktır denilemez ve sağlık için gereklidir. Çünkü mavi ışık, vücutta melatonin salınımını engeller ve gündüz saatlerinde uyanık kalırsınız. Sağlıklı miktarda mavi ışık, uyanıklık ve uyku döngünüzü koruyarak sirkadiyen ritmi kontrol altında tutar. Dikkat edilmesi gereken mavi ışığın uzun süre ve aşırı etkisidir. Bunun yanı sıra dikkat edilmesi gereken mavi ışık yoksunluğu,