Retina Dekolmanı

Retina dekolmanı, sıklıkla orta yaş ve üzeri kişilerde görülmekle birlikte her yaşta görülebilen ciddi bir göz problemidir. Ortalama olarak yılda 10.000 kişiden birinde görülmektedir. Çoğunlukla ani gelişim gösterir. Acil müdahale gereken bir göz problemidir.

Dışarıdan gözümüze gelen ışığın beyne iletilmesini sağlayan ışığa duyarlı dokulardan oluşan retina tabakası, yapısında sinir hücreleri ve bu hücreleri besleyen damarlardan oluşan çok ince bir yapıya sahiptir.

Ayrıca göz küresini kaplayan vitreus sıvısı yaşlanma ve bazı sebeplere bağlı olarak zamanla yapısında meydana gelen değişmeler nedeniyle retinayı çekmeye başlar. Bunun sonucunda yaşanan gerilmeler sonucunda delikler ve yırtıklar meydana gelebilmektedir.

Dekolman, bu yırtıklara ve deliklere müdahale edilmediği takdirde en son aşamada retinanın yapışık olduğu hemen ardındaki pigment epitali tabakasından ayrılmasıdır.

Tedaviye geç kalınması durumunda retinadaki sinir hücrelerinin oksijensiz ve besinsiz kalmasından kaynaklı olarak kalıcı veya kısmi görme kaybı ile sonuçlanabilmektedir.

Retina yırtılması ilk aşamalarda göz önünde uçuşan siyah cisimler görülmesi, görüşte bulanıklaşma ve merkezi görme kaybı gibi belirtiler verebilmekteyken. Bu belirtilere ani ışık çakmalarının da eklenmesi durumunda retina dekolmanı olasılığı artmaktadır.

Yırtılmanın erken aşamalarda ilerlemeden teşhisi önemlidir. Hastalığın farklı aşamaları ve türlerine göre ilaç tedavisi, göz içi iğne uygulaması, lazer tedavisi veya cerrahi müdahale gerekmektedir.

Retina Dekolmanı Nedir?

Retina dekolmanı (ayrılması), retinanın yapışık olduğu gözün iç yüzeyindeki duvardan ayrılmasıdır. Dekolman yani ayrılma gerçekleşmeden önceki süreçlerde çoğunlukla retina yırtılması meydana gelmektedir.

Retina göz küresinin en arkasını çarşaf gibi kaplayan ve ışığa duyarlı milyarlarca görme hücresini içinde barındıran ve dışarıdan gelip kornea ve göz içi lensten geçen ışığın beyne iletilmesinden sorumlu olan ağ tabakasıdır. Bu tabaka çok ince ve hassas bir yapıdadır.

Göz küresinin içini dolduran vitreus sıvısının yapısında yaşlanmayla birlikte çeşitli değişiklikler meydana gelmektedir. Bu madde sıvılaşarak büzüşür ve retinadan ayrışmaya başlar.

Bu ayrışma sırasında retinayı gererek yüzeyinde yırtıklar oluşmasına neden olabilmektedir. Bu yırtıklar müdahale edilmediğinde zamanla büyüyerek retinanın altına sıvı sızması nedeniyle bu tabakanın tamamen bağlı olduğu dokudan ayrılmasına neden olabilmektedir.

Retina yapısı gereği beslenmesi zor olan hassas bir dokuya sahiptir. Bu ayrışma sonucunda dokuların beslenmesi bozulmaktadır. Bu duruma acil müdahale edilmezse kalıcı görme kaybı meydana gelmektedir.

Retina dekolmanı sorununun önüne geçilebilmesi ve görme kaybının minimum düzeye indirilebilmesi için başlangıç seviyesindeki yırtılmalara acil tedavi gereklidir. Dekolman söz konusuysa hasta vakit kaybetmeden ameliyata alınmalıdır. Çünkü bu bölgedeki hücreler yapısı gereği beyin hücrelerine benzemektedir. Hücre kaybı yaşandığı taktirde kendi kendini onaramaz ve o bölge için kalıcı görme kaybı gerçekleşir.

Söz konusu yırtıklar nedeniyle, merkezi görüş kaybı, bulanık görüş, göz önünde cisimlerin uçuşması gibi belirtiler verirken ayrılma gerçekleşmişse gözde ışık çakması ve görüş alanında ani kayıplar gibi belirtiler vermektedir. Kişinin bu belirtileri dikkate alarak benzer durumları yaşaması halinde vakit kaybetmeden bir göz doktoruna başvurması kritik öneme sahiptir.

GÖZ DOKTORLARIMIZDAN RANDEVU ALMAK İÇİN TIKLAYIN

Retina Dekolmanı Neden Olur?

Retinanın sinir tabakasının hemen alt kısmındaki pigment epitelin tabakasından ayrılmasına retina dekolmanı adı verilir. Bu ayrılmadan önceki aşamada retinanın üzerinde oluşan yırtık ve delikler sebebiyle her iki tabaka arasına vitreus sıvısı sızmaya başlar. Bu duruma müdahale edilmezse dekolman durumu ortaya çıkar.

Oluşumuna göre 3’e ayrılmaktadır.

Yırtık Sebebiyle oluşan dekolman: Oluşumuna göre en fazla rastlanan tip yırtık tipi dekolmanlardır. Göz içini dolduran vitreus sıvısı yaşa bağlı veya çeşitli göz travmalarına bağlı olarak yapısında değişimler yaşanmaktadır. Bu değişimler sonucunda ise sıvılaşıp büzüşmektedir.

Bu büzüşme sırasında retinayı gererek çeşitli yırtıklara sebebiyet verebilmektedir. Eğer bu yırtılma sonucunda ortaya çıkan delikler fark edilmezse içlerinden sıvı girerek ilerleyen aşamada dekolmana sebebiyet verebilmektedir.

Traksiyonel (çekmeye bağlı) dekolman: Diyabet, çeşitli göz travmaları ve bazı göz hastalıkları sonrasında oluşabilmektedir. Bu türde herhangi bir kopmaya bağlı olarak değil de çekilmeye bağlı olarak retina dekolmanı oluşmaktadır. Göz içinde oluşan çeşitli zararlar, bu bölgede çekmeye yol açmaktadır. Bu çekmenin sonucunda müdahale edilmediği durumda dekolman gerçekleşmektedir.

Eksüdatif tip dekolman: Göz iltihabı, çeşitli travmalar ve göz hastalıkları sonucunda oluşabilmektedir. Çekme veya aniden başlayan delinmeler söz konusu değildir. Retina altında sıvı birikmesi sonucu meydana gelmektedir.

Alt kısmında biriken sıvı(seröz eksudasyon) bu tabakayı iter ve kaldırır. Üveit, sarı nokta hastalığı ve göz içi ve arkasında çıkan tümörler sebebiyle oluşabilmektedir.

Retina Dekolmanı ve Yırtılması Belirtileri Nelerdir?

Retina yırtığının ve retina dekolmanının belirtileri hızla gelişir ve sıklıkla bir anda ortaya çıkar. Bunun nedeni retina yırtılması ani gelişen, hızlı ilerleyebilen bir durumdur. Acil müdahale gerektirmektedirler. Müdahale edilmedikleri taktirde ayrılma ile sonuçlanarak kalıcı görme kaybına yol açabilmektedirler. Retina dekolmanı ve yırtılması belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Gözde uçuşan cisimler görmek ve bu cisimlerin boyutunda gitgide yaşanan artışlar
• Periferik görmede gölgelenmeler yaşama
• Görüşte bulanıklaşma ve görme kaybı
• Görme alanında bir yönden bir yöne hareket eden siyahi bir perde görmek
• Ani ışık çakmaları

gibi belirtiler meydana gelir. Bu gibi belirtilere rastlanılması durumunda erken müdahale tedavi için önem taşır.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Retina yırtığı daha çok ileri yaşlardaki kişilerde görülebilmekle birlikte her yaşta oluşabilmektedir. Özellikle ileri derecede miyop hastaları, glokom veya katarakt ameliyatı geçirmiş kişiler, çeşitli sistemik hastalıklara sahip olanlar ve ailesinde retina dekolmanı olan kişiler yüzeydeki yırtılmalara daha yatkındırlar.

Bunun nedeni öncelikle yırtığın oluşabilmesi için bu bölgenin yüzeyinde incelmeler gerçekleşmesi gerekmektedir. İleri derece miyop problemi olanlarda bu tabaka daha ince yapılıdır. Bazı gözlerde ise retina yapısı gereği ince olduğundan çeşitli travmalar sonucunda gerilerek yırtılma yaşayabilmektedir.

İleri yaş ile beraber gözün iç yüzeyini kaplayan vitröz sıvısının yapısında değişme olacağı yırtılmalar için daha fazla risk oluşumu söz konusudur.

Dekolman ve Yırtıklar Nasıl Teşhis Edilir?

Yırtık ve dekolmanın tespiti için öncelikli olarak retina muayenesi ile gerçekleştirilir. İlk olarak göz bebekleri göz damlası yardımıyla genişletilmektedir. Gözbebeklerinde genişleme sağlandıktan sonra göz doktoru tarafından biyomikroskop yardımıyla gözün iç kısmı detaylı bir şekilde incelenmektedir. Bu yöntem retina hastalıklarında teşhis için sıklıkla başvurulan yöntemlerden biridir.

Eğer yırtık ve varsa dekolman bu şekilde tespit edilmiş olur. Bazı durumlarda katarakt ve göz içi kanamalar bu bölgeye yönelik tetkikleri zorlaştırmaktadır. Bu gibi hastalıklarda göz tomografisi ve göz anjiyosu uygulanabilmektedir.

Retina Dekolmanı ve Yırtığı Tedavisi

Retina dekolmanı gerçekleşmeden, yırtılmaların tespiti tedavi için önem arz etmektedir. Retina yırtığı göz önünde uçuşan cisimler, ışık çakmaları, periferik görüşte daralma gibi belirtiler vermektedir. Kişi kendisinde bu belirtilere rastladığı taktirde vakit kaybetmeden bir göz hekimine başvurmalıdır.

Detaylı göz muayenesi sonucunda hastada retina yırtığı tespit edildiyse genellikle lazer yöntemi ile tedavi edilmektedir. Bu bölgede oluşan yırtık ve delikler bazen makulada görülmektedir. Bu durumda lazer tedavisi uygulanamamakla birlikte ameliyata başvurulabilmektedir.

Göz muayenesi sonucunda bu bölgedeki delik ve yırtıklar sonucunda dekolman başlangıcı tespit edildiyse ameliyat gereklidir. Hangi ameliyatın yapılacağı bu bölgedeki yırtığın sayısı, ne zaman başladığı, büyüklüğü, şekli ve yerine göre değişmektedir.

Lazer Tedavisi

Retina yırtılması probleminin lazer ile tedavisi muayenehane ortamında yapılabilen bir tedavidir. Tedaviye başlangıç için erken tanı çok önemlidir. Çünkü lazer tedavisi için dekolmanın gelişmemiş olması gerekmektedir.

Lazer tedavisinde göz doktoru lazer ışınları yardımıyla retina yırtığının çevresinde küçük yanıklar oluşturmaktadır. Böylelikle meydana gelen yara dokusu, bu bölgeyi ayrılmış olduğu alttaki dokuya bağlar. Buradaki amaç alt bölgede sıvı birikimini engelleyerek dekolmanın önüne geçilmesidir. Yüksek dereceli miyop hastaları ve geçmişte glokom veya katarakt operasyonu geçirmiş hastalar lazer tedavisi sonrasında sıkı takip edilmelidir.

Retina Dekolmanı Ameliyatı

Dekolman türü yırtık ve traksiyonel ise tedavisi cerrahi müdahaledir. Arka vitreus dekolmanı için çökertme tedavisi, göz içine gaz verilmesi ve vitrektomi ameliyatı tedaviye yönelik uygulanan retina ameliyatı seçenekleridir.

Göz İçine Gaz Verilmesi (Pnömatik retinopeksi):

Genellikle erken teşhis edilmiş dekolmanlara uygulanabilen bir tedavi yöntemidir. Göz içine gaz kabarcığı enjekte edilmesi ile birlikte yırtık alandan içeriye sıvı kaçışı engellenmesi amaçlanmaktadır. Sonrasında lazer tedavisi uygulanarak yırtık alan kapatılmaya çalışılır.

Çökertme Tedavisi:

Göz içine direkt müdahale edilmeden göz dışından silikon bir bant aracılığıyla çökertme yöntemiyle skleral çökertme sağlanarak yırtığın kapatılması amaçlanmaktadır. Daha çok erken tespit edilmiş olgular için uygulanmaktadır.

Vitrektomi Ameliyatı:

Vitrektomi ameliyatında vitreus adındaki göz sıvısının retina altından temizlenmesi, sonrasında ise yırtıkların lazer yöntemiyle kapatılması işlemi uygulanır. Buradaki esas amaç ayrılmayı başlatan ve alt bölgeye sızan vitröz sıvısının geri çekilmesidir. Bir daha tekrar etmeyecek şekilde kapatılmasıdır.

Uygun hastalara vitrektomi ameliyatı sonrasında göz içine silikon yağı veya gaz tampon işlemi de uygulanabilmektedir. Ameliyat sonrası hastanede kalmaya gerek yoktur.

Sık Sorular Sorular

Dekolman ve yırtılmalara yönelik merak edilen bazı hususlar şu şekildedir:

Retina Yırtılması İyileşir mi?

Retina, yapısı gereği aynı beyin hücreleri gibi tekrardan çoğalıp kendi kendisini yenileyememektedir. Yırtılan yerin dikilerek yama yapılabilmesi de mümkün değildir. Ancak yırtılan bölge tespit edildikten sonra lazer tedavisi uygulanarak tekrardan yapıştırılabilmektedir. Böylece görme kaybının minimilize edilmesi amaçlanmaktadır.

Retina Yırtılması Kör Eder mi?

Retina yırtığını ve dekolmanı ani gelişen bir durum olması söz konusudur. Eğer yırtıklara zamanında müdahale edilmezse dekolmana yol açarak kalıcı körlüğe neden olmaktadırlar. Zamanında müdahale, dekolmana neden olmaması ve görme kaybının ilerlememesi ile körlükle sonuçlanmaması açısından önemlidir.