Gözde Uçuşmalar ve Vitreolizis
Gözde uçuşan cisimler, toplumda çoğu kişide görülürler ve yaşam kalitesini düşürmektedirler. Bazı kişilerde ise görmeyi azaltacak şekilde ciddi sorunlara yol açabilirler.
Gözdeki uçuşmalar, bazen tek bazen de her iki gözde de görülebilmektedir. Her iki durumda da, altta yatan retina dekolmanı, göz iltihabı, şeker hastalığı ve yüksek tansiyon gibi hastalıkların belirtisi olabilir.
Bu hastalıklardan kaynaklanmıyorsa en yaygın görülme nedeni göz merceği ile retina arasını dolduran vitröz sıvısı adı verilen yapının ileri yaşla birlikte yapısındaki doğal değişiklikler sebebiyle ortaya çıkabilmektedir.
Problemin temel nedeninin saptanması için belirtiler ortaya çıktığı andan itibaren bir göz hekimine başvurmakta fayda vardır.
Göz önünde uçuşan cisimler noktalar halinde, kuyruk görünümünde veya örümcek ağı şeklinde görülebilmektedir. Eğer hastada gözde sinek uçuşması görmek gibi bir problemi varsa bunlar kesinlikle optik illüzyonlar olmayıp vitröz sıvısının içinde uçuşan parçacıklardır. Bu parçacıklar bu göz küresinin şeklinin korunmasına yardımcı olan vitröz sıvısının içinde dolaşırken retinamızın üzerine gölge düşürürler.
Bizler de bunları farklı şekillerdeki siyah cisimler olarak görürüz. Genellikle düz beyaz bir duvara veya gökyüzüne bakarken fark edilmektedirler. Bu cisimlerin uçuşma algısını ortaya çıkartma nedenleri ise vitreus sıvısının içinde hareketli halde bulunmaları ve biz gözlerimizi oynattıkça aşağı yuları ve sağa sola hareket etmeleridir. Hastalığın bir diğer adı, dejeneratif vitreus olarak da bilinmektedir.
KONU BAŞLIKLARI
Gözde Uçuşan Cisimler Neden Olur?
Gözümüze dışarıdan giren ışık göze rengini veren iris tabakasından geçer. Ardından doğal merceği ve vitreolisi de geçip retinadaki görme merkezinde odaklanır.
Vitröz sıvısı jölemsi bir kıvamında ve şeffaf bir yapıdadır. Bu sıvının içerisinde ince ve düzenli lifli yapılar bulunur. Bizler bu sıvının saydam olması sayesinde etrafı berrak bir şekilde görürüz.
Yaşa bağlı sebeplerden kaynaklı olarak bahsi geçen bu lifli yapılar arasındaki düzen bozulabilir ve jölemsi kıvamdaki vitröz daha sıvı bir yapıya bürünür. Bu dönüşümden sonra bahsi geçen vitröz sıvısı içerisindeki doku, kan hücresi çeşitli proteinler, göz önünde sinek uçması olarak görülmektedirler.
Genellikle yaşa bağlı olarak ortaya çıkan değişiklikler sebebiyle ortaya çıkan göz önünde uçuşan cisimler, nokta, örümcek ağı ve küçük kıllar gibi şekillerde görülebilmektedirler.
Daha sıvı niteliğe doğru evrilir ayrıca şeffaflığını da kaybeden vitröz sıvısı zaman içerisinde bir araya toplanıp, bazı durumlarda çekilerek retinadan ayrılabilmektedir. Tam bu anda kişiler ani ışık çakmaları görebilmektedir.
Çünkü bu sırada retinada çekilme ve uyarılma baş göstermektedir. Bu sıvı optik sinirlerin başından çekildiği anda, üzerinde tam veya yarım halka olarak görülen bir iz kalır. Bu ize Weiss halkası denilmektedir. Kişiler ışık çakmaları ile birlikte uçuşan bir halka da görebilmektedir.
Çoğunlukla bu ayrılma retinanın bir kısmını da kendisiyle birlikte çeker. Gerçekleşen retinal ayrılma sonucunda vitrözde kan sızması gerçekleşir. Bu kan uçuşan küçük noktacıklar halinde yoğun olarak görülmektedir. Bu tip bir durumda acil müdahale gereklidir.
Vitreus retinadan ayrılmayı başaramazsa retinada yırtık veya delik ortaya çıkabilir. Retinanın bütünlüğünün bozulması ile retina ortada toplanır ve retina dekolmanı gerçekleşerek birkaç gün içinde görme kaybedilir. Bunun sonucu olarak ani ortaya çıkan ve sık tekrarlayan ışık çakmalarında, kurum yağması gibi yoğun olarak görülen siyah noktalarda vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurmakta fayda vardır.
Görülen bu cisimler, göz kanamaları ve iltihaplanmaları, kan damarı problemleri, küçük protein benekleri veya anne karnındayken gözün ovuşturulması esnasında gözün içinde kalmış başka maddeler ile de ortaya çıkabilmektedir.
Gözde Uçuşan Cisimler Tedavisi
Uçuşan siyah cisimler, sıklıkla beyaz bir yüzeye ya da gökyüzü gibi düz bir zemine bakarken görülür. Bunların bir kısmı için tedaviye ihtiyaç yoktur. Kişinin tedaviye ihtiyaç olup olmadığı detaylı muayene sonrasında karar verilmektedir.
Gözde uçuşan cisimlerin tedavisi lazer ile gerçekleştirilebilmektedir. Bu cisimler görüşü engelleyecek kadar büyük veya gün içinde rahatsız edici derecede çok fazla kendini gösteriyorsa kişiye lazer tedavisi önerilebilmektedir. Eğer kişide ani şimşek çakmaları ve kurum şeklinde çok yoğun siyah noktalar görülmesi belirtileri varsa göz içi kanama şüphesi ortaya çıkabilmektedir. Böyle durumlarda vitrektomi ameliyatı söz konusu olabilmektedir.
Vitreolizis Tedavisi
Vitreolizis görülen bu uçuşan cisimler için lazer tedavisidir. Gözün dış bölgesinden uygulanan ağrısız bir tedavidir. Vitreolizis tedavisi ayakta yapılan bir operasyondur ve birkaç dakika sürer.
Operasyon öncesinde hafif bir anestezi etkisi sağlayan bir göz damlası uygulanır ve sonrasında hastanın gece hastanede kalmasına gerek kalmaz. Genellikle 2 veya 3 seans sonrasında tedavi tamamlanmaktadır.
Tedavinin amacı fonksiyonel iyileşmeyi sağlayarak hastanın günlük yaşantısına normal bir şekilde devam edebilmesidir. Görülen bu uçuşmalara neden olan cisimlerin yok edilmesi veya azaltılması mümkündür.
Vitreolizis, saniyenin çok çok altında bir hızda gönderilen lazer ışınları ile bu cisimlerin görülmesine neden olan vitreus içindeki parçacıkları buharlaştırarak yok etmektedir.
Bu cisimlerin görüş alanında ani belirmeleri ve ani ışık çakmaları, bu cisimlerin kurum şeklinde görülmesi göz içi kanamanın güçlü bir belirtisidir.
Vitrektomi Ameliyatı
Vitrektomi ameliyatı, gözün arka boşluğundaki kanamaların temizlenmesi, retina yırtılması tedavisi ve gözün içindeki yabancı cisimlerin çıkartılması gibi çok sayıda hastalığın tedavisi amacıyla gerçekleştirilmektedir.
Vitrektomi ameliyatı lokal veya genel anestezi ile yapılabilmektedir. İşlem sırasında vitröz ince bir kesik aracılığıyla çıkartmaktadır. Çıkartma işlemi gerçekleştikten sonra gözün şeklini koruması amacıyla farklı bir solüsyon enjekte edilir. Zaman içerisinde vücut bu solüsyon yerine geçecek vitrözü doğal yollarla üretmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Gözde Sinek Uçuşması Geçer Mi?
Yaşlanmanın doğal bir sonucu olduğu için kendi kendine geçmez. Ancak zaman ilerledikçe vitröz sıvısı içerisinde aşağıya doğru çöker ve daha az görülür hale gelirler.
Hastalık İçin Bitkisel Bir Çözüm Var Mı?
Yaşla oluşan doğal bir süreç olduğu için klinik çalışmalar henüz bitkisel bir çözüm ortaya koymamıştır.
Hastalık Glokom İle İlişkili Midir?
Hayır glokomla herhangi bir ilişkisi söz konusu değildir. Glokom belirti vermeden ilerleyen bir hastalık olduğu için 40 yaş üstü bireylerin yılda bir kez göz muayenesi yaptırmalarında fayda vardır.
Bunun dışında ani şimşek çakmaları kurum şeklinde siyah nokta görülmesi retina yırtığı belirtisi olup körlükle sonuçlanabilmektedir. Bu yüzden bu tip belirtiler taşıyan kişilere acil müdahale gerekebilir.
Kimlerde Daha Sık Görülür?
Uçuşan cisimler, genelde orta yaştan sonra görülse de genç yaşlarda da görülebilir. Özellikle miyoplarda, katarakt ameliyatı olmuş kişilerde, göz içi iltihaplanması olanlarda bu şikayetlere daha erken yaşta ve daha sık rastlanır.