Heterokromi Nedir? Neden Olur?

Heterokromi genellikle gözlerde meydana gelen renk değişikliğidir. Aynı zamanda cilt ve saçta da görülebilir. Normalde bireylerin her iki gözünde de aynı renk bulunurken heterokromiye sahip kişilerde gözlerde farklı renkler görülür. İnsanlarda nadir olarak görülen heterokromi, kedi, köpek ve atlarda daha yaygın olarak görülebilir. Bu durumun doğuştan gelebilir veya doğumdan hemen sonra da oluşabilir. Heterokromi, çoğunlukla zararsız olsa da nadir durumlarda tıbbi bir durumun belirtisi olabilir. Sanıldığının aksine bir hastalık olmayan bu durum, görme yetisinde herhangi bir değişikliğe sebep olmaz. Tam heterokromi ve parçalı heterokromi olmak üzere iki türü vardır. Heterokromi genetik bir durum olduğundan bir sendromdan veya kalıtsal bir hastalıktan aktarılabilir. Ancak bu duruma sebep olan birden fazla neden olabilir.

Heterokromi genellikle estetik bir durum olup görsel olarak ilgi çekici olabilir. Bazı insanlar heterokromiyi benzersizlikleri olarak kabul ederken, diğerleri ise bu durumdan rahatsızlık duyabilir. Heterokromi hakkında merak edilen diğer ayrıntıları öğrenmek için yazının devamına göz atabilirsiniz.

Heterokromi Nedir?

Heterokromi genellikle iriste görülür ama bazen saçta ve deride de görülebilir. Farklı renkler anlamına gelen bu sözcük yunancadan gelir. Yunanca hetero farklı, chroma ise renk anlamına geldiğinden heterokromi renk farkı anlamına gelir. Heterokromi genel olarak vücuttaki renk değişiklikleri için kullanılan bir terim olduğundan gözlerdeki renk değişimini ifade etmek için heterokromi ‘’iridium” veya “heterokromi iridis” ifadesi kullanılır. Göze rengini veren iriste renk değişimine yol açan heterokromi, genellikle genetik bir özellik olarak kabul edilse de travma gibi nedenlerden dolayı da gelişebilir ve birçok farklı türü vardır. İrislerin renkleri arasındaki farklılık, bazen tamamen farklı renklerin dağılımı ile oluşurken bazen de bir gözün irisinde iki farklı göz rengi tonu ile oluşabilir.

Bu durum, bir gözün kahverengi veya siyah, diğerinin ise mavi, yeşil veya gri olabileceği anlamına gelebilir.

Heterokromi genellikle estetik bir özellik olarak kabul edilir ve birçok insanın dikkatini çeker. Ancak bazı durumlarda heterokromi bazı göz rahatsızlıklarının belirtisi olabilir veya bazı genetik sendromlarla ilişkili olabilir. Heterokromi iridium genellikle görme yeteneği üzerinde herhangi bir etkisi olmaz ve tedavi gerektirmez. Bununla birlikte, renk farklılığının ani bir şekilde ortaya çıkması veya gözde ağrı, görme kaybı veya diğer belirtilerin eşlik etmesi durumunda bir göz doktoruna danışmak önemlidir.

Heterokromi Neden Olur?

Heterokromi melanin pigment fazlalığının ya da eksikliğinin sonucudur. Bu dağılımındaki farklılığın sebebi ise otozomal kromozomlarda meydana gelen iyi huylu mutasyonlardır. Ancak yine de bu durumun birden fazla sebebi olabilir. Birincil heterokromi genellikle genetik bir özellik olarak kabul edilir. Yani kişinin anne-babasından veya aile üyelerinden birinde heterokromi varsa bu özellik diğer bir kişiye aktarılabilir. Genetik mutasyonlar ve genetik sendromlar da heterokromiye neden olabilir.

İkincil heterokromi ise hastalık travma gibi nedenlerden ya da başka bir sağlık sorununun veya durumunun bir belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Göz enfeksiyonları, göz yaralanmaları, göz ameliyatları, göz tümörleri, iltihabi durumlar veya bazı sistemik hastalıklar heterokromiye yol açabilir. Bunun yanı sıra bazı ilaçlar veya göz damlalarının uzun süreli kullanımı da heterokromiye neden olabilir.

Heterokromi aynı zamanda bazı genetik sendromlarla da ilişkilendirilebilir, konjenital heterokromiye sebep olan durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Waardenburg Sendromu:Waardenburg sendromu pigmentasyon ile ilgili bir dizi bozuklukla karakterize edilen nadir bir genetik sendromdur. Bu sendrom, heterokromi, saç renginde değişiklikler (örneğin beyaz saç bantları), işitme kaybı ve kulak şeklindeki anormallikler gibi belirtilerle ilişkilendirilebilir.
• Horner Sendromu:Horner sendromu sempatik sinir sistemi sorunlarına bağlı olarak ortaya çıkan bir durumdur. Bu sendromda, bir gözün irisindeki pigmentasyon eksikliği veya azalması heterokromiye neden olabilir.
• Sturge-Weber Sendromu:Sturge-Weber sendromu beyinde ve yüzde anormal kan damarlarının bulunduğu bir doğumsal hastalıktır. Bu sendrom bazen bir gözün irisinde renk değişiklikleri, özellikle bir yarısında daha koyu renkli olmasıyla heterokromiye yol açabilir.
• Hirschsprung Hastalığı:Kalın bağırsakları etkileyen bu hastalık, bebeklerde heterokromiye sebep olabilir.
• Fakomatozlar: Tuberoskleroz, nörofibromatozis ve bazı diğer fakomatozlar gibi nadir genetik hastalıklar heterokromi ile ilişkilendirilebilir.

Heterokromi Türleri?

Farklı heterokromi türleri bireyin gözünün farklı bölgelerini etkileyebilir. Heterokrominin türleri şu şekilde sıralanabilir:

1. Kısmi Heterokromi:Bu tür heterokromide, bir gözün irisinde renk değişimi meydana gelirken diğer gözün irisinde tek bir renk bulunur. Örneğin bir gözünün mavi olmasına rağmen diğer gözünün kahverengi olması gibi.
2. Sektoral Heterokromi:Sektoral heterokromide bir gözün irisinde farklı renk bölgeleri bulunur. Örneğin bir gözünün büyük bir kısmı maviyken diğer kısmı kahverengi veya yeşil olabilir.
3. Tam Heterokromi:Bu tür heterokromide her iki gözün irisleri tamamen farklı renklere sahiptir. Örneğin, bir gözün mavi göz, diğer gözün ise kahverengi olması gibi.
4. Merkezi Heterokromi:Merkezi heterokromi gözdeki farklı renkte halkaların oluşmasıyla meydana gelir. Bu durumda, irislerin çevresi genellikle farklı bir renge sahipken irisin merkez kısımları farklı bir renge sahip olabilir. Örneğin gözün dış kısmı mavi, yeşil veya kahverengi iken, iç kısmı farklı bir renkte olabilir.

Heterokromi tipleri bireyden bireye değişebilir ve her durumda farklılık gösterebilir. Gözlerin renkleri irislerdeki melanin miktarına ve dağılımına bağlı olarak belirlenir.

Heterokromi Bir Hastalık Mıdır?

Heterokromi bir hastalık değil, doğal bir varyasyondur. Gözlerdeki renk farklılığı genellikle genetik veya doğuştan kaynaklanır. Genellikle zararsız olan heterokrominin göz sağlığına herhangi bir etkisi yoktur. Ancak bazı durumlarda heterokromi diğer göz problemleriyle ilişkili olabilir. Eğer heterokromi ile ilgili endişeleriniz varsa bir göz doktoruna danışmanız önemlidir.

Heterokromi Teşhisi Nasıl Konur?

Heterokromi tanısı genellikle bir göz doktoru tarafından konur. Heterokromi teşhisi için aşağıdaki adımlar takip edilebilir:

1. Göz Muayenesi:Bir göz doktoru gözlerinizi detaylı bir şekilde muayene eder. Bu muayene sırasında gözlerinizin irislerindeki renk farklılıklarını inceler.
2. Medikal Geçmişin Sorgulanması:Doktor heterokromiye neden olabilecek genetik faktörler, travma, enfeksiyonlar veya ilaçlar gibi durumlar hakkında medikal geçmişinizi sorgulayabilir. Bu, heterokromiye yol açabilecek potansiyel nedenleri belirlemeye yardımcı olabilir.
3. Göz İçi Basınç Ölçümü:Doktor göz içi basıncınızı ölçebilir. Bu test ile bazı göz hastalıkları teşhis edilebilir.
4. Görme Testleri: Gerekli durumlarda doktor gözlerinizin görme yeteneğini değerlendirmek için görme testleri yapabilir.

Bu adımlar heterokromi teşhisinde genellikle takip edilen yöntemlerdir. Doktorunuzun heterokromi teşhisi koymak için belirli yöntemler kullanabileceğini unutmayın. Eğer heterokromi belirtileri gösteriyorsanız, bir göz doktoruna başvurmanız önemlidir.

Heterokromi Tedavisi Nasıl Olur?

Heterokromi genellikle bir tedavi gerektirmez. Çünkü bu durum genellikle zararsızdır ve göz sağlığını etkilemez. Heterokromiye sahip olan birçok insan normal bir şekilde yaşar ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymaz. Ancak, heterokromiye neden olan başka bir göz sorunu veya hastalık varsa bu temel nedenin tedavi edilmesi gerekebilir.

Heterokromi kozmetik bir endişe olabilir ve bazı insanlar heterokromiyi düzeltmek veya renk farkını azaltmak için renkli kontakt lensler kullanabilir. Bu lensler gözlerin renk tonunu eşitleyebilir veya değiştirebilir. Ancak kontakt lens kullanımı kişisel tercihe bağlıdır ve tıbbi bir tedavi değildir.

Heterokromi belirtilerine sahipseniz, bu durumun teşhisi için veya bu konu hakkında daha kapsamlı bilgi sahibi olmak için bir sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz.

Kaynakça

https://www.webmd.com/eye-health/heterochromia-iridis

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK574499/

https://www.verywellhealth.com/heterochromia-overview-4177928

https://www.healthline.com/health/central-heterochromia

https://www.medicalnewstoday.com/articles/319389

Sıkça Sorulan Sorular