Göz Travması Nedir?

Göz travması, çoğunlukla gençleri etkileyen sonucunda görme yetisinde azalma ve hatta körlüğün gelişebildiği bir durumdur. Göz travması sonucunda tek gözde veya her iki gözde de görme kaybı meydana gelebilir. Dünya çapında yaklaşık 19 milyon göz travması kaynaklı tek gözde görme bozukluğuna sahiptir. Bu travmalar mekanik nedenler, kimyasal nedenler veya radyasyon ışınlarına bağlı olarak gerçekleşebilir.

Göz travması herhangi bir kişide herhangi bir zamanda aniden veya zaman içerisinde meydana gelebilir. Göz travması geçirdiğini anlamanız için göz travması belirtileri hakkında bilgi sahibi olmanızda fayda vardır. Semptomlar travmasının tipine göre değişiklik gösterse de genel olarak göz travması belirtileri şunlar olabilir;

• Özellikle gözü açıp kapatmaya çalışırken ağrı veya şişlik
• Gözün herhangi bir noktasında kızarıklık veya morluk
• Göze dokunurken artmış duyarlılık hissi
• Işık parlaması, çift görme, yüzen siyah nokta gibi görmede değişiklikler
• Gözleri kolayca hareket ettirememe veya bir gözün bağımsız hareket etmesi gibi göz hareketi ile ilgili problemler
• Göz bebeklerinin normalden farklı boyutlarda olması
• Sonradan meydana gelen şaşılık gibi göz görünümündeki değişiklikler
• Gözün ak kısmına kan oturması
• Göz yuvasındaki görünümünde değişiklikler meydana gelmesi
• Gözde minik minik kırmızı veya siyah noktaların meydana gelmesi

Herhangi bir göz travmasına en kısa zamanda tıbbi müdahale uygulanmalıdır. Erken uygulanan tıbbi müdahale bazen geri dönüşü olmayan görme kaybı veya diğer sorunların önüne geçebilir. Kırmızı göz gibi bazı göz travmaları bir yaralanma sonucunda gelişebileceği gibi herhangi bir sağlık probleminin erken habercisi de olabilir. Göz travmalarını önlemeye yönelik uygulanan stratejiler için göz travmasının neden ve nasıl olduğu hakkında bilgi sahibi olunmalıdır.

Göz Travması Neden Olur?

Herhangi bir kişi göz travması geçirmesi açısından risk altında olabilir. Ancak çoğunlukla spor veya diğer eğlence aktivitelerinde aktif olarak yer alan genç veya çocuklarda yaygın olarak görülür. Diğerlerine göre daha sert oynanan bazı sporlar veya risk taşıyan bazı meslek grupları göz travması gelişmesi açısında riskli gruplar içerisinde yer alabilir. Göz travması sonucunda göz çevresinde veya göz küresinde bulunan yapılar zarar görebilir. Genel olarak göz travması şu nedenlerden kaynaklanabilir;

• Spor; Basketbol, ragbi, beyzbol gibi topun sertçe atıldığı, paslaşmanın sık uygulandığı veya top çalmaya çalışırken diğer dirseğin göze girmesi veya boks gibi yakın temas oynanan sporlar göz travmaları açısından risk grubundadır.
• Bedeni imkanından fazla zorlamak göz kanamasına neden olabilir (örneğin ağır bir şeyi kaldırmaya çalışmak)
• İşi gereğince kimyasal veya tahriş edici maddelerle teması bulunan kişilerde daha yüksek oranda görülür.
• Matkap testere gibi kesici aletleri kullanırken meydana gelen kazalar sonucunda gelişebilir.
• İnşaat işçileri, mutfak çalışanları gibi koruyucu ekipman gerektiren bir işte ekipman kullanmayan kişilerde iş kazası sonucunda görülebilir.

Herhangi bir göz yaralanması sonrasında hızlı bir şekilde müdahale edilmelidir. Bu sayede geri dönüşsüz yaralanmalara engel olunabilir. Göz yaralanmalarının çoğunluğu önlenebilir kazadır. Bu nedenle gerekli tedbirleri almak ve insanlar koruyucu ekipmanların faydaları ile ilgili olarak bilgilendirilmeli, işverenler tarafından ekipman kullanımı teşvik edilmelidir.

Göz Yaralanmalarına Karşı Nelere Dikkat Edilmeli?

Göz insan vücudundaki hassas ve korunması gereken organlardan biridir. Göz travmaları çoğunlukla dikkatsizlikten veya çeşitli kazalar sonucunda gerçekleşir. Göz travmalarını doğru ekipmanları kullanarak ve dikkatli olarak engellemek mümkündür. Genel olarak göz yaralanmalarından korunmak için şunlara dikkat edebilirsiniz:

• Koruyucu gözlük kullanımı, başta işte olmak üzere çeşitli sporlar sırasında da koruyucu ekipmanlardan biri olan korucu gözlük takarak olası kazaların büyük bir çoğunluğundan kurtulabilirsiniz.
• Kimyasalları güvenli saklamak, yetişkinler deterjan gibi çeşitli kimyasalların göz ile temasının tehlikeli olduğunu bilir. Ancak aynı şeyi çocuklar için söylemek mümkün değildir. Özellikle büyüme çağındaki meraklı çocuklar evde ulaşabildiği her şeyi keşfetmek ister. Bu nedenle deterjanlar dahil olmak üzere çocuklar için zararlı olabilecek her şeyi ulaşamayacakları bir oda veya rafta saklamanız gerekebilir.
• Havai fişekler, başta çocuklar olmak üzere havai fişekler yetişkinlerin de ilgisini çeken bir görsel şölen sunabilir. Ancak özellikle tutan kişinin olası kazalara karşı gözlerini iyice korunduğundan emin olunmalıdır. Ayrıca havai fişekler ile çocukların oynaması veya tutmasını engellemekte de fayda vardır.
• Lazer, göz travması ile ilgili en yaygın bilinen konulardan biri lazerler olabilir. Çocukken yüksek ihtimalle lazeri bir aile bireyinin gözüne tutmuş ve bunun göze zarar verebileceği ile ilgili azarlanmış olabilirsiniz.

Kapalı Göz Travması

Kapalı göz travması gözün içerisinde bulunan dokuların zarar gördüğü durumdur. Göz duvarı sağlamdır . Göze sert bir şekilde çarpan cisim gibi şiddetli bir darbe sonucunda gelişebilir. Darbe ile gözün ön ve arka eksenlerinde kasılmalar meydana gelir. Ani kasılmalar gözde bir takım sorunlara yol açabilir.

Açık Göz Travması

Açık göz travması göz duvarında hasar meydana geldiği anlamına gelir. Bu hasar genellikle bir kesik sonucunda oluşur. Gözün beyaz kısmı sklera şeffaf olan kısmı ise kornea olarak adlandırılır. Bu iki bölüm göz duvarını oluşturur. Bu yapıların birinde veya her ikisinde de kalın bir kesik sonucunda oluşan yaralanmalar açık göz travması olarak adlandırılır.

Retina Dekolmanı

Retina göz küresine yapışık halde bulunur. Retinanın bu yapışık olduğu iç yüzeyden ayrıldığı duruma retina dekolmanı denir. Yaşa bağlı veya gözde meydana gelen travmalara bağlı olarak gelişebilir. Sonucunda kalıcı görme kaybı gelişme riski bulunur.

Göz Çukuru (Orbita) Kırıkları

Gözün etrafı çukur şeklindeki kemiklerden oluşur. Bu kemikler gözü korumaya yardımcı olur. Ancak sert bir darbe karşısında kırılma ihtimalleri vardır. Göz çevresinde herhangi bir deformasyon oluştuğunda bu durum gözü destekleyen kasları da etkileyebilir. Kaslarda meydana gelen yırtılma, sıkışma ve gerilme görmeyi etkiler. Özellikle çocuklarda görülür.

Kornea Aşınması

Korna gözün ön kısmında bulunan şeffaf kısımdır. Gözün diğer yapılarında olduğu gibi kornea da oldukça hassas bir yapıdır. Sert cisimler, tırnak ve hatta kontakt lens dahi yanlış uygulama sonucunda korneada tahrişe neden olabilir. Genellikle kornea aşınmasında sık sık gözde sulanma görülür. Kontakt lensler çok uzun süre değiştirilmediğinde korneaya zarar verebilir.

Yanık veya Tahriş

Çeşitli kimyasal maddeler, dumanlar ve diğer gözü yakıp tahriş oluşturabilecek maddeler sonucunda gözde görme kaybına kadar gidebilecek sorunlar meydana gelebilir.

Kanama

Gözde meydana gelen kanamanın birçok sebebi olabilir. Delici bir alet, kimyasal gibi daha çok iş kazası kaynaklı olabildiği gibi sert bir şekilde ıkınma sonucunda da oluşabilir. Gözdeki kanama gözün beyaz kısmında veya iris ile kornea arasında meydana gelebilir.

Mor Göz

Göz ve çevresinin ağır bir darbe alması sonucunda görülür. Göz çevresinde morluğa şişlik ve ağrı eşlik eder. Bazı durumlarda göz kapağında kesik de görülebilir. Şişliğin boyutuna bağlı olarak kişinin görüşünde eksiklikler meydana gelebilir.

Göz Travması Türleri

Göz travmasının birden fazla türü bulunur. Hafif veya şiddetli bir travma olabilir. En yaygın görülen göz travmaları ile ilgili detaylı bilgiyi aşağıdan edinebilirsiniz.

Göze Yabancı Cisim Girince Ne Yapılır?

Herhangi bir sebeple göze yabancı bir cisim girdiğinde hemen endişelenmeye gerek yoktur. Göz sağlığını korumak için ilk olarak evde bazı hızlı müdahalelerde bulunmanız gerekebilir. Gözü korumak için ilk adım gözünüzü temiz suyla iyice yıkamak olmalıdır. Göze giren maddenin ambalajı üzerinde yönlendirici yönergeler var is bunu takip etmeniz gerekir. Ciddi bir durum değilse bu iki işlem büyük ihtimalle gözünüzü rahatlatacaktır ancak bir süre kırmızılık kalabilir veya ağrı hissedilebilir. Ancak göze bir madde sıkışmış veya görme kaybını etkileyen bir durum var ise herhangi bir müdahalede bulunmadan hızlı bir şekilde en yakın acil servise başvurun.