Göz İltihabı Nedir? Göz İltihabına Ne İyi gelir?

Göz iltihabı, enfeksiyona neden olan mikroorganizmaların gözde konumlanarak iltihap oluşturmasıdır. Göz iltihabı zamanında tedavi edilmediği takdirde görme kaybı ve hayati tehlikeye neden olabilen bir tablodur. Enfeksiyon, saatler veya günler sonra semptom göstermeye başlar. Göz iltihabı genellikle arpacık ve blefarit gibi göz kapağı hastalıkları ile karıştırılır. Blefarit göz kapağı ve kirpiklerde iltihap oluşumudur ve tahrişe neden olur. Arpacık ise kirpik diplerinde, kapaklar kenar taraflarında meydana gelen sivilce benzeri şişliktir.

Göz iltihabı bulaşıcı olabilir, şiddetli semptomlar gösterebilir ve bazı durumlarda görmeyi etkileyebilir. Tıbbi tedavi sağlanmadığı takdirde ciddi sonuçlara neden olabilir ve hatta hayati tehlikeye yol açabilir. İltihaplanmanın etkilenen kısma göre üveit, konjonktivit, endoftalmi, keratit ve orbital selülit olmak üzere farklı çeşitleri bulunur. Göz çevresindeki yağ bezleri, kirpik dipleri ve kapaklarda meydana gelen iltihaplar ise göz çevresi enfeksiyonlardır. Bunun aksine göz içinde oluşan enfeksiyonlar ise endoftalmi, üveit, konjonktivit, keratit şeklinde sıralanır. Bu yazıda göz içi iltihabı nasıl ortaya çıkar, belirti ve tedavisi nasıldır, göz iltihabına ne iyi gelir gibi konulara cevap bulabilirsiniz.

Göz İltihabı Neden Olur?

Göz iltihabı, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. İltihaplanma farklı bölgelerde görülebilir ve başlıca şunlar olabilir:

• Konjonktivit: Gözün beyaz kısmı ve göz kapaklarının iç yüzeyini kaplayan konjonktiva tabakasının enfeksiyonudur ve “pembe göz” olarak da bilinir. Bakteri, virüs, alerjik reaksiyonlar ve yüzme havuzlarında bulunan klor gibi kimyasal ve tahriş edici maddelere maruziyet sonucu oluşur. Son derece bulaşıcıdır ve kişiden kişiye kolayca bulaşabilir.
• Üveit: Uvea adı verilen orta tabakanın enfeksiyonudur. Genellikle Herpes gibi virüsler, yaralanmalar, lupus ve romatoid artrit gibi otoimmün bozukluklardan kaynaklanır. Ciddi vakalarda tedavi edilmedikleri takdirde görüş kaybına neden olabilir.
• Endoftalmi: Göz içi boşluğundaki sıvı ve dokuların şiddetli iltihaplanmasıdır. Cerrahi işlemler, bakteri, mantar enfeksiyonları ve yaralanmalar nedeniyle oluşabilir. Endoftalmi acil bir durumdur ve hızlı tanı ve tedavi şarttır.
• Keratit: Göz bebeği ve renkli irisi kaplayan şeffaf tabakaya kornea denir. Keratit korneanın iltihaplanmasıdır ve bakteriler, virüsler, mantarlar, yaralanmalar ve kirli su korneanın iltihaplanmasına neden olabilir. Ek olarak kontakt lens kullananlarda lenslerin temizlenmemesi, tarihlerinin geçmesi ve lenslerle uyumak keratite yakalanma riskini arttırır.
• Oküler uçuk: Herpes simpleks virüsünün (HPV) bulaşması ile oluşur. Cinsel yolla yayılan HPV-2 yoluyla değil, aktif HPV-1 enfeksiyonu olan biriyle temas yoluyla bulaşabilir.

Göz İltihabı Belirtileri

Göz iltihabı farklı nedenlerle oluşabilir ancak genellikle benzer belirtiler gösterir. Başlıca belirtiler:

• Ağrı veya rahatsızlık hissi
• Gözde kızarıklık ve yanma hissi
• Kaşıntı ve şişlikler
• Göz kuruluğu veya sulanması
• Işığa hassasiyet
• Bulanık görme

Göz iltihabında genel belirtiler dışında bazı semptomlar o enfeksiyona özgü olabilir veya ek olarak bazı semptomlar da görülebilir:

• Konjonktivitler göz kızarıklığı ile kendini belli eder. Bu belirtilere ek olarak sarı, beyaz veya yeşil akıntı görülebilir.
• Üveitte kızarıklık ve ağrının yanı sıra bulanık görüş, uçuşan cisimler görmek ve ışığa duyarlılık görülebilir.
• Endoftalmide bulanık görüş, kısmi veya tam görme kaybına ek olarak akıntı ve şişlik meydana getirebilir.
• Keratit varlığında gözde yabancı cisim varmış hissi oluşabilir. Ayrıca ışığa duyarlılık, bulanık görüş ve akıntıyı beraberinde getirebilir.
• Oküler uçuk, kalın ve sulu akıntı, göz kapağı iltihabı gibi ek belirtiler ortaya çıkarabilir.

Göz İltihabına Bağlı Komplikasyonlar

Göz iltihabının türüne göre çeşitli komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Göz iltihabı bazı durumlarda korneal ülser gibi bir durumun altta yatan nedeni de olabilir. Bu bağlamda göz iltihabına neden olan ana neden belirlenmeli ve acil tıbbi tedaviye başlanmalıdır. Göz iltihabına bağlı gelişebilecek komplikasyonlar şunları içerebilir:

• Kronik kornea iltihabı
• Retina yaralanması
• Retina ödemi (maküler ödem)
• Katarakt
• Optik sinir hasarı ve kalıcı görme kaybı

Endoftalmi şiddetli bir göz iltihabıdır ve acil tıbbi tedavi sağlanmazsa ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu ciddi komplikasyonlar şunları kapsar:

• Panoftalmi: Göz küresini kaplayan enfeksiyon
• Glokom: Beyne uzanan optik sinirlerin hasarı
• Orbital selülit: Gözü yuvasında tutan yağ bezleri ve yumuşak dokuların ağrılı enfeksiyonu
• Septisemi: Ciddi kan dolaşımı enfeksiyonu, kan zehirlenmesi
• Fitizis bulbi: Şiddetli göz hasarı
• Hipotoni: Göz içi basıncın düşmesi

Göz iltihabı tedavisi zamanında sağlanmazsa enfeksiyona bağlı farklı komplikasyonlar gelişebilir.

Göz İltihabı Nasıl Teşhis Edilir?

Göz iltihabının teşhisi için farklı testler gerekebilir. Fiziksel muayene ve görüntüleme teknikleri kullanılarak enfeksiyon varlığı saptanabilir. Muayene çeşitleri şunları kapsar:

• Fiziksel muayenede görüş test edilir ve fiziksel yapı kontrol edilir. Göz bebeklerinin ışığa tepkisi incelenir. Daha önce ameliyat olup olmadığı ve yaralanma geçmişi sorgulanır. Yakın zamanda yaralanma mevcut ise mikroorganizma kalıntılarını saptamak için ultrason gerekebilir.
• Tonometri muayenesi ile göz içi basıncı ölçülür.
• Yarık lamba muayenesinde yoğun bir ışık çizgisi yardımı ile göz yapıları incelenir.
• Oftalmoskopi veya fundoskopi testinde göz bebeği genişletilir ve gözün arka kısmı ışık yardımıyla incelenir.
• Laboratuvarda incelenmesi için iğne yardımıyla gözlerden aköz/vitreus sıvısı veya akıntı örneği alınır. Test sonucunda enfeksiyona neden olan bakteri veya mantar varlığı olup olmadığı saptanır.

Göz iltihabında mikroorganizmanın türü ve enfeksiyonun boyutuna göre tedavi planı belirlenir. Ek olarak bazı durumlarda doktorunuz kan ve idrar örnekleri de isteyebilir.

Göz İltihabı Nasıl Geçer?

Göz iltihabı genellikle ilaçlarla tedavi edilir. Enfeksiyonunu boyutuna göre ek tedaviler uygulanabilir. Bu tedaviler şu şekildedir:

• Konjonktivit, bakteriyel nedenli ise antibiyotikli göz damlaları ve merhemler ile tedavi edilebilir. Virüs nedenli ise antiviral ilaçlar kullanılabilir. Semptomlar 1-2 hafta içinde kaybolmaya başlar.
• Üveit tedavisinde ağrıyı hafifletmek amacıyla damla verilir. Enfeksiyonun türüne göre antibiyotik, antiviral ilaçlar reçete edilebilir. Göz iltihabını hafifleten kortikosteroid tabletleri (ağızdan alınan) veya damlalar kullanılabilir. Tedavi yeterli olmadığı zaman kortikosteroid enjeksiyonu gerekli olabilir. Ağır vakalarda kortikosteroid tedavisine yanıt alınamadığı zaman bağışıklık sistemini baskılayan diğer ilaçlar kullanılabilir.
• Endoftalmi antifungal ve antibiyotik ilaçlar ile tedavi edilir. Enfeksiyona neden olan mikroorganizmanın türüne göre uygun antibiyotik tedavisine başlanır. Şiddetli göz iltihabı ve ağrı varlığında steroid tedavisi başlanabilir. Görüşü zayıf hastalara kortikosteroid verilebilir. Hastanın görüşünü kısıtlayan ciddi göz iltihabı ilerlemesi durumunda vitrektomi ameliyatı önerilir. Vitrektomi işleminde bulaşıcı ve enfekte vitreus jeli çıkarılır ve sonrasında göze antibiyotik veya antifungal ilaç enjekte edilir. Erken vitrektomi, enfekte mikroorganizmaların uzaklaştırılması ile bakteri yükünü azaltarak görme işlevinin korunmasına yardımcıdır.
• Keratit tedavisinde bakteri ve mantarlara yönelik antibiyotik ve antifungal göz damlası veya ilaçlar kullanılır. Virüs nedenli keratit tedavisinde enfeksiyonu hafifletmek amacıyla antiviral ilaç ve damlalar tercih edilir.
• Oküler uçuk tedavisi için göz damlası, topikal merhem ve antiviral ilaçlar kullanılabilir. İltihabın yayılması durumunda kortikosteroid göz damlası tercih edilebilir.

Göz iltihabının ciddiyetine bağlı olarak bazı durumlarda ağızdan antibiyotik tedavisi sağlanabilir ve enjeksiyon gerekli olabilir. Göz iltihabı gerekli durumlarda vitrektomi ile tedavi edilir. En uygun tedavi için doktorunuzla iletişime geçiniz.

Göz İltihabına Ne İyi Gelir?

Göz iltihabının giderilmesi amacıyla genellikle antibiyotik ve damlalar reçete edilir. Antibiyotik antiviral ve antifungal ilaçlar iltihaba iyi gelen başlıca seçeneklerdir. Göz iltihabına ne iyi gelir sorusu hijyen kuralları ve bakım sürecinde merak edilen bir konudur. Gözler eller yoluyla kontaminasyona açık alanlardır. Bu sebeple ellerin sık sık yıkanması ve dezenfekte edilmesi önemlidir. Kullanılan kozmetik ürünleri, makyajla uyumak gibi faktörler enfeksiyon zemin hazırlayabilir ve bu nedenle dikkatli olmak gerekir. Bunun yanı sıra ekran karşısında geçirilen sürenin azaltılması ve mesafenin artırılması da dikkat edilmesi gereken diğer bir konudur. Halk arasında yaygın uygulanan tuzlu su, çay poşetleri gibi uygulamalar göz iltihabı ve göz rahatsızlıklarında kullanılsa da göz doktorlarına danışmadan herhangi bir ürün kullanmayınız.

Göz İltihabı Nasıl Önlenir?

Göz iltihabı riskini azaltmak bazı önlemlerle ve uygun koşullar sağlandığında mümkün olabilir:

1. Yaralanma riski olan bir iş veya ortamda bulunuyorsanız her zaman koruyucu gözlük kullanmak
2. Kontakt lens kullanımında önce damlalığı veya kabı temizlemek
3. Gözlere dokunulması gerekiyorsa elleri mutlaka yıkamak
4. Temas sporları sırasında koruyucu gözlük kullanmak
5. Her gün temiz havlu ve el bezleri kullanmak
6. Kişisel bakım eşyalarını ve kozmetik ürünlerini paylaşmamak
7. Yastık kılıflarını sık sık değiştirmek
8. Kullanılan kozmetik ürünlerinin eski olmamasına dikkat etmek
9. Ameliyat sonrası talimatlara uymak ve kişisel bakım önerilerini dikkate almak

Göz iltihaplanması sürecinde ve tedavi sonrası dönemde düzenli kontrol gerekir. Özellikle göz ameliyatları veya enjeksiyonları gibi durumlarda bakım ve hijyen koşullarına dikkat edilmesi önemlidir. Görmede değişiklik, rahatsızlık hissi ve ağrı gibi durumlarda mutlaka ilgili bir sağlık kuruluşu ile iletişime geçiniz.