Omega 3’ün Göze Faydaları Nelerdir?

Omega 3 Nedir?

Omega 3 yağ asitleri çoklu doymamış yağ asitlerinden olup lipit metabolizmasından ve enerji dönüşümlerinde, göz ve kas sağlığı gibi birçok mekanizmada önemli ve kilit rolleri olan esansiyel besin ürünleridir. Hücre bölünmesi, kas aktivitesi, vücuttaki inflamasyonun önlenmesi başta olmak üzere pek çok konuda olumlu etkileri olan omega 3 yağ asitleri düzenli olarak tüketilmesi faydalı olabilir. Kalp ve damar sağlığı, bebek ve çocuklarda zihinsel ve bilişsel gelişimine olumlu etkileri olabilir. Bitkisel ve hayvansal kaynaklardan elde edilen iki farklı omega 3 yağ asidi mevcuttur. Bitki kaynaklı olan omega 3 yağ asidine Alfa Linoleik Asit (ALA) adı verilir. Hayvansal kaynaklı olan omega 3 yağ asitleri ise Eikosapentaenoik asit (EPA) ve Dokosaheksaenoik asit yani DHA’ dır. Vücudun optimum çalışması mekanizmasını sürdürebilmesi için günlük düzenli olarak alınması gereken omega 3 göz, kalp, kas, damar gibi pek çok sistem ve organ için olumlu etkileri olabilir.

Omega 3 Hangi Besinlerde Bulunur?

Omega 3 yağ asitleri insan vücudunda sentezlenemezler bu sebeple gıdalar ile alınmaması durumunda vücutta sentezlenemezler. ALA tipi omega 3 yağ asidi bitkisel kaynaklıdır. En zengin kaynakları arasında ise ceviz, keten tohumu, semizotu misk adaçayı tohumu yağı, kenevir yağı gibi ürünler bulunur. DHA ve EPA tipi omega 3 yağ asitleri ise hayvansal kaynaklı besinlerden elde edilebilir. Somon, uskumru, alabalık gibi yağlı balıklar, midye, yengeç, istiridye gibi deniz ürünleri hayvansal kaynaklı omega 3’ün en zengin alternatifleri arasındadır.

Omega 3’ün Göze Faydaları Nelerdir?

Omega 3’ün göz sağlığına faydası ve göz için koruyuculuğu oldukça ömeli olabilir. Makula dejenerasyonunu önlemede omega 3’ün etkili olduğu yapılan çalışma sonuçları arasında gösterilmiştir. Ayrıca kuru göz sendromu gibi pek çok bireyin muzdarip olduğu şikayetler de düzenli omega 3 alımı ile önlenebilir rahatsızlıklardan olabilir. Düzenli ve yeterli omega 3 kullanımı yüksek göz tansiyonunun ve glokom gibi hastalıkların da önlenmesine yardımcı olabilir.

Omega 3’ün Bebeklerde Görmeye Faydaları Nelerdir?

Bebeklerin zihinsel ve bilişsel gelişimlerini yeterli düzeyde sağlayabilmeleri için omega 3’ten zengin beslenmeleri gerekir. Damar sağlığı, onarımı ve beslenmesi için oldukça elzem olan omega 3 yağ asitleri bebeklerin anne karnından itibaren sağlıklı gelişmeleri için faydalı olabilir. Doğumdan sonra da yine iki yaşına kadar hem göz hem de beyin sağlığı için bebeklerin omega 3’ten yeterli beslenmeleri gerekir. Beyin, göz ve tüm duyu sistemlerinin sağlıkla gelişebilmesi için omega 3 damar beslenmesinde ve kan dolaşımında oldukça gereklidir. Göz hücrelerinin oluşumu, sağlığı ve görmede netliğin korunması için özellikle beyin gelişiminin en yüksek raddede olduğu bebeklik çağında omega 3 yağ asitleri düzenli olarak alınması önerilebilir.

Omega 3’ün Yetişkinlerde Göze Faydaları Nelerdir?

Bebeklerde olduğu gibi yetişkinlerde de sağlığa faydaları bilinen omega 3 her yaş döneminde göz sağlığı için destekleyici ve koruyucu olabilir. İlerleyen yaşla ve ekran ve ışık gibi birçok maruziyetle beraber metabolizması ve yenilenme yeteneği azalan bedenimizde göz de bu durumlardan etkilenen duyu organlarımızdandır. Vücutta biriken inflamasyon göz damarlarının tıkanmasına da neden olur. Tıkanan göz damarları özellikle göz tansiyonu gibi hastalıklar için ne yazık ki büyük ölçüde risk teşkil edebilir. Bu sebeple omega 3’ten zengin beslenmek göz tansiyonuna karşı koruyuculuk sağlayabilir. Yine göz kuruluğu, sarı benek ve özellikle yaşamın ilerleyen yıllarında meydana gelen katarakt gibi rahatsızlıkları önlemek için de omega 3 desteği gerekebilir.

Günlük Omega 3 İhtiyacı Nasıl Karşılanır?

Omega 3 yağ asitleri insan bedeninde sentezlenmezler. Bu sebeple dışardan hazır olarak alınmaları gerekir. Düzenli omega 3 tüketmemiz gerekirken aynı zamanda günlük alım dozunu da karşılamamız gerekir. Günlük omega 3 ihtiyacı ise kişinin yaş, sağlık ve fiziksel aktivite gibi pek çok özelliğine göre değişiklik gösterebilir. Yeterli ve dengeli omega 3 alabilmek için bitkisel ve hayvansal omega 3 kaynakları bir arada tüketilmelidir. Haftada en 3 gün yağlı balık türleri tüketilmesi ihtiyacı karşılayabilir. Balığın pişirilirken ızgara veya buğulama gibi yöntemler yağ asitlerinin bozulmadan alınmasını kolaylaştırabilir.Kombine kapsüllerde Omega 3 yağ asidi alımımızın omega 6’dan yüksek olması istenir. Bitkisel omega 3 kaynakları da sofralardan eksik edilmemesi gereken unsurlardandır.

Omega 3’ün Yan Etkileri Var Mıdır?

Makro veya mikro tüm besin ögelerinde olduğu gibi omega 3 yani balık yağı alımında da herhangi bir yan etki olup olmadığı merak konusudur. Öncelikle besinlerle alınan omega 3’ün emiliminin çok düşük olduğu unutulmamalıdır. Bunun sebebi özellikle balıkların pişerken yağ asitlerinin okside olması ve hücrelerden geçişin yüzde yüz emilim şeklinde olmamasıdır. Bitkisel omega 3 kaynakları da yine yüksek bir emilim düzeyine sahip değildir. Bundan dolayı besinlerle alınan omega 3 yağ asitlerinin herhangi bir yan etki oluşturma durumu söz konusu değildir. Herhangi bir nedenle balık tüketemeyen bireylerde de omega 3’ün takviye şeklinde alınması önerilir. Günlük 1000 mg omega 3 alan bireyler bu ihtiyacını karşılar. Ancak bu noktada takip eden uzman kontrolü atlanmaması gereken bir konudur. Omega 3 kan basıncını ve akışkanlığını etkilediği için özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanan bireylerin doz ve kullanım zamanı açısından dikkatli olması gerekir. Bunun dışında omega 3 alınırken multivitamin şeklinde alınıyorsa diğer vitamin ve mineral dozları kontrol edilmelidir. Böylece yan etki ihtimali en aza indirilmiş olur.

Günlük Ne Kadar Omega 3 Alınmalı?

Anne karnından itibaren sağlıklı büyüme ve gelişme için ihtiyaç olan omega 3 yeterli dozlarda alınmaya gayret edilmesi faydalı olabilir. Böylece beyin, kalp ve damar sağlığı, sinir sistemi ve uyku düzeninin optimum haline yaklaşması desteklenebilir. Yetişkin bir bireyin günlük alması gereken omega 3 miktarı 1000 miligram civarıdır. Ancak bu miktarın içerisinde EPA ve DHA oranlarına dikkat edilmelidir. EPA oranı DHA’dan yüksek olan suplementler tercih edilmelidir. Aynı zamanda omega 3 yani balık yağı takviyelerinin içerisinde A, D ve E vitaminlerinin olması emilimini arttırabilir. Bu vitamin grubu balıkta sentezlenen doğal hali de sağlamış olduğu için düşük dozda bile emilimden maksimum fayda elde edilmesini sağlayabilir.

Vücuttaki birçok sistemin korunmasında ve iyileşmesinde kilit noktada olan omega 3 göze faydaları nedeniyle kesinlikle ihmal edilmemesi gereken bir yağ asididir. Hem bebeklik hem de yetişkinlik döneminde kullanılmalı düzenli ve yeterli alımı sağlanmalıdır. Bebeklik döneminde göz ve beyin gelişiminin tamamlanmasında maksimum faydalıyken yetişkinlik döneminde de genel sağlığın korunmasında önemlidir. Hücresel bağışıklığın artmasını ve buna bağlı olarak sarı benek, göz tansiyonu gibi birçok rahatsızlığın da yaşanmasını önler. Omega 3 göze faydaları yanı sıra sinir sistemine, bağırsak sağlığına, kalp ve damar hastalıklarına karşı olumlu etkileriyle elzem bir yağ asididir. Doğru doz ve alım zamanı kesinlikle hekim gözetiminde alınmalı herkesin her gün omega 3 almaya ihtiyacı olduğu unutulmamalıdır. Siz de omega 3 kullanımı ve daha pek çok konuda bilgi ve randevu için hekiminize başvurmak için geç kalmayın.

Kaynakça

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/396236

https://www.gunceltipdernegi.org/pdf/8/mehmet-sargin-0411.pdf