Kitap Okuma Gözlüğü Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Okuma gözlüğü özellikle yaşla beraber ortaya çıkan; kitap, gazete, dergi gibi materyalleri rahat okumaya yardımcı olan gözlüklerdir. Gözlük miyop, hipermetrop ve astigmat gibi kırma kusurlarında başlıca tedavi yöntemlerinden bir tanesidir. Bununla birlikte bazı durumlarda kitap okurken odaklanma veya yakını görememe sorununa karşı da gözlük kullanımı çözüm olabilir.

Kitap okuma gözlüğü bir diğer adıyla dinlendirici gözlük kitap, gazete gibi yazılı materyalleri okurken zorlanan ve rahatsızlık hisseden kişilerde okumayı daha konforlu hale getirmek için tasarlanan gözlüklerdir. İlk zamanlarda sadece yazılı materyalleri okumak için kullanılan bu gözlükler günümüzde bilgisayar, telefon ve televizyon ekranına bakarken de kullanılmaktadır.

Tam çerçeveli, yarım çerçeveli, ışıklı gibi farklı çeşitleri olan okuma gözlükleri arasından seçim yaparken alanında uzman bir göz doktoruna danışmak en doğru gözlüğü seçmenize yardımcı olabilir. Kitap okuma gözlüğü kullanmak için herhangi bir görme kusuru bulunmasına gerek yoktur. Kimler okuma gözlüğü kullanmalı? Uzun süre okuma gözlüğü kullanılır mı? gibi soruların cevapları ve okuma gözlüğü hakkında detaylı bilgi için yazının devamını okuyabilirsiniz.

Okuma Gözlüğü Nedir?

Okuma gözlükleri genellikle reçetesiz olarak piyasada bulunur ve yazılı materyalleri okumayı ya da ekrana bakmayı kolaylaştırır. Bir başka ifadeyle okuma gözlükleri günlük aktiviteleri yaparken rahat etmeye yardımcı olabilir. Göz yorgunluğunu azaltmayı amaçlayan bu gözlükler özellikle uzun süre ekrana bakan veya okuma yapan kişilerde gözleri dinlendirmeye destek olur. Okuma gözlükleri genellikle reçetesiz temin edilebiliyor olsa da kişilerde herhangi bir görme kusuru bulunması halinde reçetesiz gözlük yerine reçeteli olanların kullanımı gerekli olabilir.

Okuma Gözlüğü Çeşitleri Nelerdir?

Okuma gözlükleri genellikle sadece yakın görüşe odaklanan tek odaklı camlarla tasarlanır. Bununla birlikte değişken odaklı veya çok odaklı camlara sahip okuma gözlükleri de vardır. Günümüzde sıklıkla tercih edilen okuma gözlüğü çeşitleri aşağıdaki gibidir:

• Standart okuma gözlükleri: Bu tür okuma gözlükleri tek odağa sahiptir. Çoğunlukla uzak görüş keskinliğini düzeltmek için tasarlansalanıyor olsalar da yakın görüşe de ayarlanabilir.
• Bifokal okuma gözlüğü (iki odaklı okuma gözlüğü): Birden fazla görme problemi bulunan kişilerde standart okuma gözlükleri yeterli olmayabilir. Bu durumda multifokal gözlük camları tercih edilir. En yaygın kullanılan multifokal gözlüklerin başında bifokal okuma gözlükleri gelir. Bifokal gözlükler iki farklı odak noktasına sahiptir. Bunların üst kısmı uzaktaki nesneleri daha iyi görmeyi sağlarken alt noktası yakını faha iyi görmeyi sağlar. Bunlar genellikle hipermetrop ve miyop görme kusurunun aynı anda bulunduğu durumlarda tercih edilir. Bununla birlikte özellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde görülen bir görme kusuru olan presbiyopisi yani yakındaki nesnelere odaklanma problemi bulunan kişiler bifokal okuma gözlükleri ile okurken veya ekrana bakarken daha rahat edebilirler.
• Trifokal okuma gözlüğü (üç odaklı okuma gözlüğü): Multifokal gözlük çeşitlerinden bir tanesi de trifokal okuma gözlükleridir. Bifokal gözlüklerde olduğu gibi trifokal gözlükler de birden fazla odak noktasına sahiptir. Bunları bifokal gözlüklerden ayıran en önemli özellik üç odak noktasına sahip olmalarıdır. Trifokal gözlüklerin üst kısmı uzağı, orta kısmı orta mesafeyi ve alt kısmı yakın mesafeyi görmeyi kolaylaştırır. Bu gözlükler genellikle kol mesafesindeki nesneleri ve yazıları görmekte güçlük çeken kişilere önerilir (2).
• Aşamalı okuma gözlüğü (progressive okuma gözlüğü): Aşamalı okuma gözlükleri farklı uzaklıktaki nesneleri görmeyi sağlar. Aşamalı okuma gözlüklerinde uzak ve yakın görüş arasında sert bir geçişin aksine uzağa bakarken yakını da görmeyi sağlayan yumuşak bir geçiş vardır.
• Mavi ışık gözlükleri: Bilgisayar, telefon gibi teknolojik cihazların kullanımının artmasıyla birlikte insanların ekrana bakarken geçirdiği sürede de artış görülmektedir. Uzun süre mavi ışık yani ekran ışığı yayan cihazlara bakılması zamanla gözlerde yorgunluğa neden olabilir. Mavi ışık gözlükleri bilgisayar, telefon veya televizyon ekranına bakarken gözlerin daha az yorulmasına olanak sağlar.

Yukarıda sayılanlarla birlikte günümüzde okuma gözlükleri; kullanıma hazır olan veya özel olarak hazırlanan okuma gözlükleri olarak da sınıflandırılabilir. Kullanıma hazır olanlar herhangi bir görme problemi bulunmayan kişiler tarafından tercih edilirken miyop, hipermetrop veya astigmat gibi göz kusurları bulunanların özel olarak hazırlanan gözlükleri kullanması gerekir. Okuma gözlükleri kullanım alanlarının yanı sıra tasarımlarına göre de tam çerçeveli, yarım çerçeveli veya çerçevesiz modellerde ve farklı özelliklerde tasarlanabilir.

Kimler Okuma Gözlüğü Kullanmalı?

Kitap okuma gözlüğü kullanmak için herhangi bir göz problemi olmasına gerek yoktur. Kitap okuma gözlüğü asıl olarak bir şeyi okurken veya ekrana bakarken gözleri dinlendirmek için kullanılır. Ek olarak özellikle ileri yaş grubundaki bireylerde presbiyopi olarak bilinen göz kusuru ortaya çıkabilir. Presbiyopi yaşla birlikte göz merceğinin esnekliğini yitirmesi, buna bağlı olarak odaklanma problemi yaşamasından kaynaklanır. Presbiyopisi görme kusuru bulunan kişiler genellikle bir şeyi okurken uzaktan bakma ihtiyacı duyarlar.

Okuma gözlükleri özellikle presbiyopisi sorunu bulunan kişilerde okumayı daha rahat bir hale getirmeye yardımcı olur. İlave olarak günümüzde ekran başında geçirilen vaktin artmasına bağlı olarak göz yorgunluğuna sık rastlanmaktadır. Bu nedenle gün içerisinde mavi ışık yayan ekranlara bakılacağı zaman kitap okuma gözlüğü kullanılmasında da fayda vardır.

Okuma Gözlüğü Uzun Süre Kullanılır Mı?

Kitap okuma gözlüğü kullanmak isteyenler öncelikle alanında uzman bir göz doktoruna başvurmalıdır. Göz doktoru gerekli kontrollerin ardından okuma gözlüğünün nasıl ve ne kadar süre kullanılması gerektiğini detaylı biçimde anlatır. Okuma gözlüklerinin devamlı takılması gözleri yorabilir. Bununla birlikte kitap okurken veya ekrana bakarken okuma gözlüğü kullanılmalıdır.

Okuma Gözlüğü Seçiminde Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Okuma gözlükleri, okuma, yazma veya diğer yakın işleri yaparken görüşü netleştirmeye yardımcı olabilir. Ancak yanlış bir gözlük seçimi daha fazla görme sorununa neden olabileceğinden doğru okuma gözlüğünü seçmek önemlidir. Kitap okuma gözlüğü seçerken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar şu şekilde sıralanabilir:

• Göz muayenesi yaptırmak: Kitap okuma gözlüğü seçmeden önce bir göz doktoruna başvurulması önemlidir. Muayene sonucunda uzman göz doktoru hangi özelliklere sahip okuma gözlüğünün seçilmesi gerektiği konusunda detaylı bilgi verir.
• Cam tipi: Okuma gözlüklerinde tek odaklı, çift odaklı, üç odaklı ve aşamalı gibi farklı gözlük camları kullanılır. Tek odaklı camlar yakındaki nesneleri görmeyi kolaylaştırırken iki ve üç odaklı camlar yakın, orta ve uzak mesafedeki nesneleri görmeye yardımcı olur. Bu camlardan hangisinin kullanılacağına kişinin göz problemlerine bakılarak karar verilir.
• Gözlük çerçevesi: Gözlük çerçevesi gözlüklerin şekli ve boyutunu belirler. Çerçeve seçimi görüş alanını etkileyebilir. Bu nedenle çerçevenin genişliği ve şekli yüz tipine uygun olmalıdır. Ayrıca çerçevede kullanılan malzeme de rahatlık ve dayanıklılık açısından önemlidir.
• Kullanılan camın malzemesi: Cam üretiminde kullanılan malzeme gözlüklerin kalitesi ve ağırlığı üzerinde etkilidir. Polikarbonat veya trivex malzemeleri çizilmeye karşı daha dayanıklı ve daha hafif olabilir.

Okuma gözlükleri özellikle yakın mesafeden okuma yapmaya yardımcı olan gözlükler olsa da günümüzde bilgisayar, telefon veya televizyon ekranına bakarken de gözleri ekran ışınlarından korumak için kullanmaktadır. Siz de kitap okurken daha rahat hissetmek için alanında uzman bir göz doktoruna randevu alabilir ve kendinize uygun bir kitap okuma gözlüğü temin edebilirsiniz.