Göz Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Göz kanseri, gözde bulunan hücrelerin kontrol dışı bölünüp yayılım gösterilmesiyle oluşan bir kanser türüdür. Hücrelerin kontrollü bir şekilde bölünüp çoğalmasını oluşturan yaşamsal döngü DNA tarafından kontrol edilir. DNA tarafından kontrol edilen hücreler büyür, çoğalır ve yeterli gelişimi sağladıklarında büyüyüp çoğalma işlevini durdururlar. Kanserli hücreler kontrol mekanizmasından çıkarak normal dışı büyür, çoğalır ve yayılım gösterirler.
Normal göz hücrelerinin DNA’sında meydana gelen hasar sonucunda DNA hücreleri yönetemez hale gelir. Bunun sonucunda hücreler kontrol dışı büyür ve çoğalır. Mutasyon geçiren hücreler normalde hücreyi terk edecekken bu hasar sonucunda yaşamını devam ettirirler. DNA hasarının etkisiyle yaşamını devam ettiren bu hasarlı hücrelerin gözde birikmesi sonucunda göz kanseri ortaya çıkar.
Göz kanseri genetik bir hastalıktır. Ailede bu hastalık için tanı alan bireylerin bulunması diğer aile üyelerinin hastalığa yakalanma olasılığını arttırır. Ayrıca yanlış beslenme ve kötü hijyen alışkanlıkları, artan yaş, bağışıklık sisteminin zayıf olması ve bazı kalıtsal hastalıklar göz kanseri oluşumu için risk faktörleridir.
KONU BAŞLIKLARI
Göz Kanseri Nedir?
Gözde bulunan hücrelerin kontrolsüz çoğalıp yayılım göstermesiyle göz kanseri oluşur. Hücrelerin çoğalıp yayılım gösterdiği bölgeye göre farklı göz kanseri türleri bulunur.
Göz Kanseri Neden Olur?
Yanlış beslenme ve kötü hijyen alışkanlıkları, genetik faktörler, bağışıklık sisteminin zayıf olması ve bazı kalıtsal hastalıklar göz kanseri oluşmasına neden olur.
Göz Kanseri Belirtileri
Göz kanseri ilk aşamada semptom vermeden ilerleyebilir. Ayrıca kanserin bulunduğu bölgeye göre de semptomlar değişiklik gösterir. Göz kanserinin belirtilerinden bazıları şu şekildedir:
- Görüşte meydana gelen flaşlanmalar veya toz lekeleri görme
- İris üzerinde gittikçe büyüyen siyah bir nokta
- Gözün merkezindeki koyu halkanın (gözbebeği) şeklinde bir değişiklik
- Tek gözde zayıf veya bulanık görme
- Periferik (çevresel) görme kaybı
- Gözde kızarıklık, ağrı ve göz yüzeyinde şişlik
- Işığa karşı aşırı duyarlılık
- Gözde bir cisim varmış gibi hissetme
- Sonradan oluşan şaşılık
Göz Kanseri Ölümcül Müdür?
Göz kanseri tedavi edilmediğinde kanserin oluşturduğu etkiler veya diğer hücrelere yayılım göstermesi sonucunda hayati tehlikesi olabilen bir kanser türüdür.
Göz Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Gözdeki oluşan şikayetlere göre ilk etapta doktor tarafından alınan detaylı öykü ve yapılan muayene sonucunda bazı tetkiklerin yapılması istenir. Yapılan tetkik sonuçlarına göre kanser için tanı konur. Göz şikayetine göre doktorun yaptığı muayene şunları içerir:
- Görüş alanını kontrol etmek
- Gözdeki hareketleri değerlendirmek
- Göz içini oftalmoskop ile muayene etmek
Yapılan ilk muayene sonucunda göz kanserinden şüpheleniliyorsa göz ve çevre dokuları incelemek için detaylı tetkikler istenebilir. Göz kanseri teşhisinde yapılan tetkikler şu şekildedir:
- Göz Testi: Göz muayenesi için özel tasarlanmış aletler yardımı ile göz içi tümörü gösteren bulguların olup olmadığı incelenir. Oftalmoskopi adı verilen yöntemle gözün içinde veya dışında bir tümörü gösterebilecek bulguların varlığı incelenir. Bu işlemde genişlemiş kan damarlarına rastlamak kanser için bir risk faktörüdür. Yarık lamba biyomikroskopisi adı verilen başka bir yöntemde ise göz içini aydınlatan ve yoğun bir ışık oluşturan lenslere sahip bir mikroskop kullanır. Bu mikroskop ile gözün ön bölümü detaylı incelenir.
- Göz Ultrasonu: Gözde oluşan görüntüleri elde etmek amacıyla ses dalgalarından yararlanılan bir yöntemdir. Ultrason yardımı ile herhangi bir tümörün var olup olmadığı incelenir.
- Anjiyografi: İşlemin amacı göz kanserine neden olan tümörün etrafında bulunan kan damarlarının görüntülenmesidir. İşleme damar yolu ile vücuda renkli bir boya enjekte edilerek başlanır. Enjekte edilen renkli boya gözde bulunan kan damarlarına gider. Anjiyografi sayesinde kan damarlarındaki anormal büyüme ve gözü etkileyen diğer durumlar tespit edilir.
- Optik Koherens Tomografi: Bu görüntüleme testinde, retinanın gerçek zamanlı, kesitsel bölümlerinin resimleri elde edilir. Elde edilen görüntülerde tümör varlığı incelenir.
- Şüpheli Doku Örneğinin Çıkarılarak Test Edilmesi: Yapılan tetkikler sonucunda bazı durumlarda, gözden bir doku örneği (biyopsi) alınarak dokunun tümör içerip içermediği incelenir.
Göz Kanseri Türleri Nelerdir?
Gözde oluşan kanserli hücrenin yerine göre oluşan kanser türleri şu şekildedir:
- Göz İçi Melanom: Göz melanomu en yaygın olarak gözünüzün orta tabakasındaki (uvea) hücrelerde gelişir. Uvea’da bulunan iris, koroid tabakası ve siliyer cisimde göz melanomu oluşabilir.
Ayrıca nadir de olsa konjonktiva ve göz kapağında da melanom oluşabilir.
- Retinoblastom: Retinoblastoma, gözün içindeki hassas astar olan retinada başlayan bir göz kanseridir. Retinoblastom en sık küçük çocukları etkiler, ancak yetişkinlerde de nadiren ortaya çıkabilir. Sinir dokusundan meydana gelen retina, gözün ışığı algılayan kısmıdır. Retina, optik siniri aracılığıyla beyne sinyaller gönderir ve burada bu sinyaller görüntü olarak yorumlanır. Nadir bir göz kanseri türü olan retinoblastom, çocuklarda gözü etkileyen en yaygın kanser türüdür. Retinoblastom iki gözde aynı anda meydana gelebileceği gibi yalnızca tek gözde de oluşabilir.
Göz Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Göz kanserinde oluşan tümörün yeri ve boyutuna göre farklı tedavi seçenekleri vardır. Göz kanserinde uygulanan tedaviler şu şekildedir:
- Radyasyon Tedavisi: İlerlememiş göz melanomlarının tedavisinde kullanılan radyasyon tedavi, tümörlü hücrelerin öldürülmesi için yüksek frekanslı ışınların kullanıldığı bir tedavi yöntemidir. Radyasyon uygulanmasında genellikle brakiterapi tedavi yönteminin basamakları uygulanır. Göze bir plak yerleştirilmesiyle uygulanan tedavi gidişata göre birkaç gün sürebilir.
- Lazer Tedavisi: Kanser hücrelerini öldürmek için bazı durumlarda lazer tedavisi uygulanır. Termoterapi adı verilen lazer tedavisi radyasyon tedavisine ek olarak da kullanılabilir.
- Fotodinamik Tedavi: Bu tedavi yönteminde kullanılan ilaçlar özel bir ışık dalga boyuyla birleştirilir. Kullanılan ilaçlar, kanser hücrelerini ışığa karşı savunmasız hale getirir. Tedavi ile kanser hücreli damarlar ve hücrelere zarar verilerek kanserli yapılar yok edilir.
- Soğuk Tedavi: Çok yaygın olmamakla birlikte ilerlememiş bazı göz kanserlerinde kanser hücrelerini yok etmek için aşırı soğuk (kriyoterapi) kullanılır.
- Ameliyat: Göz kanserini tedavi etmek için kanserin evresine göre cerrahi yöntemler önerilir. Gözün kanserden etkilenen bölümünün veya tamamınının çıkarılarak işlem uygulanmasına karar verilir. Bu noktada hangi prosedürün uygulanacağı gözde oluşan tümörün boyutuna ve konumuna bağlıdır. Tedavi için uygulanan prosedürler şu şekildedir:
- Kanserli Doku Alanını Çıkarmak İçin Cerrahi: Tümörü ve tümörün bir grup sağlıklı dokuyu çıkarmak için ameliyat uygulanabilir. Daha çok ilerlememiş kanserlerin tedavisinde kullanılır.
- Tüm Gözü Çıkarmak İçin Cerrahi (Enükleasyon): Bu yöntem genellikle ilerlemiş göz tümörlerinde tercih edilir. İlerleyen evrelerde tümör gözde ağrı oluşturur.
Tümör bulunduran göz yerinden çıkarılır ve bunun yerine implant takılır. Gözün hareket etmesinden sorumlu olan kaslarla implant arasında bir bağlantı sağlanarak implantın hareketi sağlanmış olur. Yapının iyileşmesi için bir süre bekletildikten sonra yapay bir göz (protez) yapılır.
Göz hastalıkları, doğru tedavi yöntemleri ile tedavi edilmediğinde göz kanserine neden olabilir. Yapılan detaylı göz muayeneleri sonucunda kanser varlığı tespit edilir. Göz kanserine neden olan kötü huylu tümörler farklı bölgelerde yayılım gösterebilir. Göz çevresi, göz kapakları ve gözün içi sık görülen tümör bölgeleridir.
Siz de herhangi bir göz şikâyetinizin olması durumunda bir doktora başvurup planlanan muayeneleri uygulayarak göz sağlığınızı koruyabilirsiniz.
Tarih: 18/05/2023